Page 44 - İslam Ahlâkı 2. Ünite

2. ÜNİTE AHLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR

Kur’an-ı Kerim’de nemîm kelimesi, “yerli yersiz and içen, doğruyu yanlıştan ayırmaktan
âciz, kusur arayıp imalı konuşan, sürekli laf taşıyan, iyiliği hep engelleyen, saldırgan, çok
günahkâr, huysuz ve haşin, hoyrat ve şerir” şeklinde geçmektedir.

Nitekim bir ayet-i kerimede nemîm kelimesi, “söz taşıma” olarak ifade edilmektedir: “Ye-
min edip duran, aşağılık, daima kusur arayıp kınayan, durmadan söz taşıyan, iyiliği
hep engelleyen, saldırgan, günaha dadanmış, kaba saba; bütün bunların ötesinde bir
de soysuz olan kimseye mal ve oğulları vardır diye sakın boyun eğme.”
181
Güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderil-
ARAŞTIRALIM miş olan Peygamber Efendimiz (s.a.v); “Koğu-
cular cennete girmeyecektir.” buyurarak mü-
182
Gıybet ve koğuculuğun insan minleri bu çirkin fiilden menetmiştir. Bir başka
ilişkilerini nasıl etkilediğini hadisinde de koğuculuğun kabir azabına se-
araştıralım. bep olacağını zikretmiştir. Resulullah (s.a.v),
yanından geçmekte olduğu iki mezar hakkın-
da şöyle buyurmuştur: “Bu ikisi, kendilerince
büyük olmayan birer günahtan dolayı azab görüyorlar. Evet, aslında (günahları) büyüktür. Biri
koğuculuk yapardı. Diğeri ise idrarından sakınmaz, iyice temizlenmezdi.” 183

Şeklen koğuculuğa benziyor olmasına kar-
şılık, niyet ve maksat bakımından onunla alakası “Kul, iyice düşünüp taşınmadan bir
olmayan durumlar da vardır. O da Peygamber söz söyleyiverir de bu yüzden cehen-
Efendimiz’in (s.a.v) şu hadis-i şerifinde ifade nemin, doğu ile batı arasından daha
edilmektedir: “İnsanların arasını düzelten ve bu- uzak bir yerine düşer gider.”
nun için hayır maksadıyla söz ulaştıran veya hayır (Buhârî, Rikak, 23; Müslim, Zühd, 49, 50.)
kastıyla kinayeli yalan söyleyen kimse, yalancı de-
ğildir.” 184

Koğuculuk yapan kişinin sözlerini onaylamamak, yaptığının yanlışlığını kendisine açık-
layıp bundan menetmek gerekir. Aleyhinde konuştuğu kişi hakkında suizanda bulunmak-
tan ve duyduklarını başkalarına anlatmaktan sakınmalıdır.

2.4. Haset

Haset, bir kimseyi sahip olduklarından dola-
yı kıskanmak, çekememektir. Hatta başkasın- “Yoksa, insanları; Allah’ın lütfundan
185
da iyilik ve güzellik bulunmasını istememektir. kendilerine verdiği şey dolayısıyla
Genel olarak düşmanlık, kibir, aç gözlülük ve kıskanıyorlar mı?...”
bencillik gibi duygular haset ve kıskançlığın ne- (Nisâ suresi, 54. ayet)
denlerindendir.

181 Kalem suresi, 10-14. ayetler
182 Tirmizî, Birr ve Sıla, 78.
183 Buhârî, Vudû, 55, 56, Edeb, 49.
184 Sahih-i Buhârî , Tecrid-i Sarih Tercümesi, 1156 sayılı hadis.
185 Dini Terimler Sözlüğü, s. 124.
60