Page 8 - Tefsir 2. Ünite

TEFSİR 2. ÜNİTE

Hicri üçüncü asra gelindiğinde ise Kur’an’ın dil incelikle-
ri tespit edilmeye başlandı. Bu amaçla Kur’an’ın dil ve içe-
rik üstünlüğü, kıraat, vücûh-nezâir, nâsih-mensuh, müşki-
lü’l-Kur’an konularında bir çok eser yazıldı. Ahkâm ayetleri
çok geniş ve çeşitli bakış açıları ile yorumlanmaya başlandı.
Böylelikle Kur’an ilimlerinin sahası gittikçe genişlemiş oldu.

Kur’an üzerinden çalışma yaparken bunlara sebeb-i nüzul,
muhkem-müteşâbih, hurûf-ı mukattaa, kıssalar, yeminler gibi
konular da eklendi. Kur’an ilimlerini inceleyen usul kitapları
ise hicri beşinci yüzyıldan itibaren yazılmaya başlandı.
Örneğin İbnü’l-Cevzî Fünûnü’l-Efnân fi Ulûmi’l-Kur’an
ve Zerkeşî el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’ân adlı eserlerini
yazdılar. Sonuçta Kur’an ilimleri, kapsamlı ve zengin bir
literatüre sahip oldu. Böylece Kur’an-ı Kerim’i her çağın
aktüel bilgileriyle anlama ve yorumlama çalışmaları, Kur’an
Peygamberimiz risaletinin on yılını ilimlerini zenginleştirerek günümüze kadar geldi.
hicret ettiği Medine şehrinde yaşamıştır. Kur’an-ı Kerim’i doğru olarak anlamak ve tefsir edebilmek
için Ulumu’l-Kur’an içinde yer alan ilim ve kavramları
bilmek gereklidir. Bahsettiğimiz ilimlerin ve kavramların
sayısı oldukça çoktur. Bunlar içinde en önemli olanlar
incelenecektir.
3.1. Mekkîlik ve Medenîlik

Kur’an’ın sureleri, Mekkî sureler ve Medenî sureler ol-
mak üzere ikiye ayrılır. Hicretten önce Mekke veya dışında
NOT EDELİM inen sureye Mekkî; ondan sonra Medine veya dışında nazil
olan surelere de Medenî sure denir. Ayet veya sureler, genel
Mekkî surelerde, ayetler genel- olarak farklı zamanlarda bölümler halinde nazil olmuştur.
likle [ سانلا اهيَا آي ] “Ey insanlar!” Mesela, Bakara suresi on yıl boyunca parçalar halinde Medi-
ُ َّ
َ ُّ َ
çağrısıyla başlamıştır. Surelerin ne’de inmiştir. Yine Bakara ve Âl-i İmrân sureleri hariç başın-
başında kasem yemin sık sık kul- da hurûf-ı mukattaa bulunan sureler Mekkî’dir. Aynı şekilde
lanılmıştır. Önceki peygamberle- içinde secde ayeti ve [ لاك ] “Hayır, asla!” kelimesi bulunan
rin kıssaları daha çok bu surelerde sureler Mekkî’dir. َّ َ
anlatılmıştır.
Medenî surelerde, ayetler Bazı istisnaları hariç içinde geçmiş ümmetlerin kıssaları
] اونمٰا نيذَّلا اهيَا آي ] ve [ سانلا اهيَا آي ] hitabı bulunan sureler de Mekkî’dir. Mekkî
۪
ُ َّ
َ ُّ َ
ُ َ َ َ ُّ َ surelerde sıkça Allah’a (c.c.) iman, tevhidin ispatı, her tür-
“Ey İnananlar!” veya lü şirkle mücadele, Allah’ın (c.c.) azameti, O’na itaatin ge-
ِ
] ِ باتكْلا َ لهَا اي ] rekliliği ve kıyamet gününe iman gibi konular yer alır. Yine
َ
ْ َ
“Ey kitap ehli!” çağrısıyla baş- Mekkî surelerde, doğruluk, güçsüzü ve zayıfı korumak, iyi-
lar. Evlilik, miras ve cihat (savaş- lik, akraba ziyareti, anne-babaya iyi muamele, komşu hak-
ma anlamında) gibi konularda ları, dilin ve kalbin korunması gibi ahlak ilkeleri, zulüm,
hükümler gelmiş, münafıklardan adam öldürme ve zinanın çirkinlikleri gibi konular işlenir.
bahsedilmiştir.
Kur’an’ın 114 suresinin yaklaşık dörtte üçünü, Mekkî
(bk. İsmail Cerrahoğlu, Tefsir sureler oluşturur. Mekkî ayet ve sureler kısa, ifadeleri veciz
Usulü, s. 57) ve vurguludur. Müşriklerin şiddetli tepkisiyle karşılaşan
müminlere sabır ve direnç göstermeleri tavsiye edilmiştir.

38