Page 3 - Tefsir 2. Ünite

2. ÜNİTE TEFSİR İLMİ VE KAVRAMLARI

İnsanı diğer varlıklardan ayıran özelliklerin başında, onun
vahye muhatap olması gelir. Çünkü insan algıladığı şeyler
üzerinde düşünme yeteneğine sahiptir. Yüce Allah’ın mesaj-
larını insana iletmesinin sebebi de budur.
Kur’an insana rehberlik eder ve onu doğruya yönlendirir.
Bu yönlendirme, Kur’an’ın doğru anlaşılmasına ve yaşanılan
çağla ilişkisinin doğru kurulmasına bağlıdır. Bunun için ön-
celikle Kur’an’ın insan hayatındaki rolünün kavranması ve NOT EDELİM
Kur’an’la insan arasında sağlıklı ve canlı bir ilişkinin kurula-
bilmesi gerekir. Tefsir bu amacın gerçekleşmesini sağlamaya
çalışan ilimdir. Kur’an, indirildiğinden bu yana insanlık tarihi-
nin en fazla okunan ve yorumlanan kitabıdır. Yüce Allah, bu
3
kitabı daha iyi anlaşılsın diye elçisi Hz. Muhammed (s.a.v.)
ve onun mensup olduğu kavmin diliyle göndermiştir. Diğer
peygamberler de kendi kavimlerinin diliyle vahiy almıştır. Ni-
tekim ayette “Biz her peygamberi ancak kendi kavminin dili
ile gönderdik ki onlara iyice anlatabilsin...” buyurulur.
4
Her insan Allah’ın (c.c.) kitabını indirildiği dilden oku-
“De ki, Rabbimin sözlerini
mak ve anlamak imkânına sahip olmayabilir. Bundan dolayı (bilgisini) yazmak için denizler
Kur’an, Arapçayı bilmeyenler için farklı dillere çevrilmiş ve mürekkep olsa hatta bir o kadar da
tefsirleri yazılmıştır. Çeviriler Kur’an’ın doğru bir şekilde an- eklense, denizler tükenir, Rabbi-
laşılmasında tek başına yeterli değildir. Kur’an, lafzı ve anlam min sözleri (ilmi) yine tükenmez.”
derinliğiyle eşsiz bir kitaptır. Onun anlamının ve edebî ince- (Kehf suresi, 109. ayet)
liklerinin çeviriye aktarılması mümkün olmadığından tefsiri
yapılmalıdır. Tefsir de Allah’ın (c.c.) vahiyle gelen sözlerini
daha iyi anlamamıza yardımcı olur. Allah’ın (c.c.) ilmi o kadar
geniştir ki, biz ancak O’nun Kur’an’da olan sözlerini anlamak-
la ve uygulamakla sorumluyuz. Şu ayet O’nun ilminin sınır-
sızlığını anlatır: “De ki, Rabbimin sözlerini (bilgisini) yazmak
için denizler mürekkep olsa hatta bir o kadar da eklense
denizler tükenir, Rabbimin sözleri yine tükenmez.” 5

Kur’an’ı anlamada, onun ilke ve yöntemlerine bağlı NOT EDELİM
kalmak, ayetlerin gerçek anlamlarına ulaşabilmek açısından “Ey insanlar! Şüphe yok ki,
çok önemlidir.Tefsir ilmi oluşturduğu alt disiplinlerle Kur’an’ı biz sizi bir erkek ve bir dişiden
her yönüyle derinlemesine inceler, Kur’an üslubunun yarattık ve birbirinizi tanıma-
niteliklerini açıklar. Kelimelerin ve terkiplerin hakiki, mecazi nız için sizi boylara ve kabile-
ve kinayeli manalarını, işaretlerini, delaletlerini gösterir. lere ayırdık...”
Kur’an lafızlarını sınıflar ve inceler. Anlam yönünden kapalı (Hucurât suresi, 13. ayet)
lafızlara açıklık getirir, kıssalara ve olaylara dair bilgiler
verir, Kur’an’daki Arapça olmayan kelimeleri ve eş anlamlı
ifadeleri inceler, ayetlerin indiriliş sebeplerini, nâsih ve
mensûhunu açıklar. Böylece Tefsir ilmi, Kur’an ayetlerinin
doğru anlaşılmasında önemli bir görev yerine getirir.

3 Muhammed Hamidullah, Kur’an-ı Kerim Tarihi, s. 23.
4 İbrâhîm suresi, 4. ayet.
5 Kehf suresi, 109. ayet.

33