Page 4 - Tefsir 2. Ünite

TEFSİR 2. ÜNİTE

Kur’an, ayetleri üzerinde derinlemesine düşünmemizi
ister. Bu tür tavsiyeler; Kur’an’ın açıklanıp yorumlanması
6
gereken bir kitap olduğunu göstermektedir. Bu nedenledir
ki Hz. Peygamberle başlayan tefsir faaliyeti onun vefatı son-
rasında da devam etmiş ve günümüze kadar gelmiştir.

Sahabe, Kur’an ayetlerini kendi dillerinde olduğu için
kolayca anlıyorlardı. Ayrıca onlar ayetlerin iniş sebeplerini
de biliyorlardı. Bazen gelen ayetlerde anlamadıkları bir şey
olursa Hz. Peygamber'e soruyor ve ondan öğreniyorlardı.
Hz. Peygamber’in vefatından sonra Kur’an ayetlerinin tef-
sir edilmesi çalışmalarına devam edildi. Çünkü İslam hızla
yayılmaktaydı ve yeni Müslüman olan toplumlar Kur’an’ın
indirildiği dili bilmiyorlardı. Ayrıca bu insanların ayetleri
doğru anlamaları için vahyin geldiği ortamı ve ayetlerin iniş
sebeplerini de bilmeleri gerekiyordu. Bu süreç içerisinde
tefsir ilmi daha kapsamlı ve uzmanlık gerektiren bir ilim da-
lına dönüştü.

Her ilim dalının olduğu gibi Tefsir ilminin de kendine
özgü kavramları vardır. Tefsîr, te’vîl, tercüme ve meal bu
ilmin temel kavramlarıdır.

BİLGİ KUTUSU

Tefsir ile Tevilin Farkları

Tefsir ve tevil kavramları arasında bazı anlam farklılıkları mevcuttur. Bu farklılıkları şöyle sıra-
lamak mümkündür:
1. Tefsir, Hz. Peygamber ve sahabeden geldiği için kesinlik arz eder; ancak tevil herhangi bir
karîneden (delilden) dolayı lafzın muhtemel manalarından birisini tercih etmek anlamı taşı-
dığı için katiyet (kesinlik) ifade etmez. Çünkü kaynağı itibariyle tefsir tevkifî/ilahi beyanlara,
tevil bireysel ictihâtlara dayalıdır.
2. Tefsir, genellikle ayetlerin lafızlarında, tevil ise manalarında görülür. Başka bir ifadeyle tefsir
lafzın gerçek anlamını ve konusunu beyan ederken, tevil lafızlarda kastedilen anlamları ortaya
koyar.

3. Tefsirde hakikate delalet ettiği için ekseriyetle tek bir anlam, tevilde ise yoruma müsait olması
nedeniyle birden çok anlam söz konusudur.

4. Tefsir hakikat yoluyla lafızların zahirî manalarını, tevil ise onların içsel anlamlarını ortaya
çıkarmaktadır.

Yapılan tanımlarda her ne kadar tefsirle tevil arasında birtakım farklılıklar gözetilmiş ise de
günümüzde tevil yerine de tefsir kavramı kullanılmaktadır.
(bk. Elmalılı, Hak Dini Kur’an Dili, C 1, s. 20; İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Usulü, s. 214-215)

6 bk. Muhammed suresi, 24. ayet.

34