Page 11 - Fıkıh Okumaları 1. Ünite

1. ÜNİTE

üstüne, sahabeden gelenleri seçer ve birini tercih ederiz, fakat toptan terk etmeyiz, bunlardan başkalarına
ait olan hüküm ve içtihatlara gelince biz de onlar gibi ilim adamlarıyız.” Bir başka sözünde ise metodunu şu
şekilde ifade etmiştir: “Allah’ın Kitabındakini alır kabul ederim. Onda bulamazsam sünnetiyle amel ederim.
Onda da bulamazsam sahabeden dilediğim kimsenin görüşünü alırım. Fakat iş, İbrahim en-Nehaî, Şa’bî, Atâ
gibi âlimlere gelince bir ilim adamı olarak ben de onlar gibi içtihat ederim.” 12

Hanefi Mezhebi, günümüzde Türkiye, Balkanlar, Bosna-Hersek, Ukrayna, Kırım, Azerbaycan, Kafkas-
ya, Kazan, Ural, Sibirya, Türkistan , Afganistan, Horasan, Tayland, Hindistan, Keşmir ve Pakistan gibi bölge-
lerde yaygındır. 13

Maliki Mezhebi
İmam Malik (H 93-179/711-795) Medine’de doğmuş ve orada
yetişmiştir. Medine’de elli yılı aşkın bir süre ders veren İmam Ma-
lik hadis ve fıkıh ilmindeki yetkinliği ile hem kendi devrinde hem de
sonraki dönemlerde büyük takdir toplamıştır.

Hz. Peygamber’in hadisleri, sahabe ve tâbiîn fetvaları bakı-
mından zengin bir merkez olan Medine’de yaşayan ve vefatına ka-
dar oradan hiç ayrılmayan İmam Malik’in fıkhının en dikkat çeken
özelliği, Medine halkının uygulamasına (Amelü ehli’l-Medine) ayrı
bir önem vermesi ve bunu mütevatir sünnet derecesinde kabul et-
mesidir.
Medine’de fıkıh ilminin temelleri Hz. Ömer, Hz. Osman, Ab-
dullah b. Ömer, Hz. Aişe, Abdullah b. Abbas, Zeyd b. Sâbit tarfından
atılmış; Medineli yedi fakih tarafından da geliştirilmiştir. İmam Malik
İmam Malik’in en önemli eseri
el-Muvatta adlı eserdir. hocaları Zührî, Nafi’, Ebu’z-Zinad ve Rabîatu’r-Rey vasıtası ile bu ilmî
birikime sahip olmuştur.

İmam Malik’in fıkhî görüşleri öğrencisi İbn Kâsım vasıtasıyla yayılmıştır. İmam Malik’in temel eseri
olan el-Muvatta’nın yanında, öğrencilerinden olan Esed b. Furat’ın el- Esediyye ve Sahnûn’un el-Müdevve-
ne adlı eserleri Maliki Mezhebi’nin temel kaynaklarıdır.

Maliki Mezhebi, önce Hicaz bölgesinde, daha sonra Mısır, Kuzey Afrika ve Endülüs’te yayılmıştır. En-
dülüs Emevi Devleti’nin resmî mezhebi olmuştur. Günümüzde Mısır, Tunus, Cezayir, Fas ve Sudan’da Maliki
mezhebi oldukça yaygındır. 14

BUNU BİLİYOR MUYDUNUZ?

İmam Malik’in en önemli eseri olan el-Muvatta ahkâm hadislerinin toplandığı
bir hadis kitabıdır.

12 el-Mekkî, Menakıp, I, 74-78;
13 Bardakoğlu, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 16 s. 9.
14 Erkal, Mehmet, İslam’da İnanç İbadet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi, “Maliki mezhebi”, III, 143.
19