Page 11 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 3. Ünite

3. Ünite İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TASAVVUFİ YORUMLAR

Allah’a (c.c.) ulaşmanın, nefsin tezkiyesiyle mümkün
olabileceğini kabul ederler. Bunun için dokuz aşamadan RİFAİLİKTE YER ALAN TEMEL
oluşan bir eğitim ve zikir programı uygularlar. Her bir İLKELER
merhaleye kendisine ait olan zikirle geçilir. Rifailere Riyazat ve Mücahede
göre tasavvuf, baştan sona edepten ibarettir ve bütün
edepler Hz. Peygamberin sünnetine tabi olarak elde Ahlakı güzelleştirme
edilir. 33 Halvet
En eski tarikatlardan biri olan Rifailiğin gerek Zikir
pir için gerekse tarikatın adab ve erkânı için kaleme
alınan geniş bir literatürü vardır. Bu faaliyetler Rifai’nin vefatından on yıl sonra Abdülkerim
Kazvînî ile başlamış ülkemizde ise bu faaliyetler Kenan Rıfai ve talebeleri tarafından devam
ettirilmektedir. 34

Mevlevilik
Mevlevilik, Mevlana Celaleddin Rumi’nin görüş-
leri çerçevesinde oluşan tasavvufi akımdır. Mevlana, MEVLEVİLİKTE YER ALAN TEMEL
1207 yılında Horasan’ın Belh şehrinde doğmuş, ilk eği- İLKELER
timini âlim bir zat olan babası Bahauddin Veled’den
almıştır. Tefsir, hadis, fıkıh gibi İslami ilimlerde kendini Dinî esasları iyi bilmek
yetiştirmiş; Arapça ve Farsçayı iyi derecede öğrenmiş- Alçak gönüllü olmak
tir. Döneminin edebiyat dili Farsça olduğu için eser-
lerini Farsça kaleme almıştır. "Divan-ı Kebir, Mesnevi, Dindar olmak
Fîhi Mâ fîh" başlıca eserleridir. Mevlana’nın tasavvufi Kalbini her zaman temiz tutmak

görüşleri oğlu Sultan Veled tarafından sistemli hâle
getirilmiştir. Maddi ve manevi temizliğe

Mevlana tasavvufi düşüncesinin kaynağını şu önem vermek
sözleriyle dile getirmiştir: "Canım tenimde oldukça Aklı iyi kullanıp hikmet sahibi
Kur'an'ın kölesiyim. Ben Hakk'ın seçkin Peygamberi olmak
Muhammed'in yolunun toprağıyım. Her kim bundan
başka benden bir söz naklederse, ona çok üzülür ve o sözden de çok üzüntü duyarım." 35

Mevlevilikte şiir, semâ ve musikinin önemli bir yeri vardır. Semâ, Mevlana'nın dinî toplan-
tılarda duyduğu vecd tesiri ile herhangi bir kurala bağlı kalmaksızın zaman zaman yaptığı, ken-
disinden sonra düzenlenip geliştirilmiş bir zikir toplantısıdır. Semâ zikrinin bir takım sembolik
anlamları vardır buna göre semâ kıyamet gönünü, semâhane ise kainatı temsil eder. 36

Güneş gibi ol şefkatte, merhamette.
Gece gibi ol ayıpları örtmekte.
Akarsu gibi ol keremde, cömertlikte.
Ölü gibi ol öfkede, asabiyette.
Toprak gibi ol tevazuda, mahviyyette.
Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.
Mevlana

33 Mehmet Canbulat, "Rifailik", Dini Kavramlar Sözlüğü, s. 487.
34 Mustafa Kara, Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 70.
35 Mevlana, Rubailer, 1052. Rubai.
36 Nuri Özcan, "Mevlevî Âyini", TDV İslam Ansiklopedisi, C 29, s. 464-466.
78