Page 10 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 3. Ünite

İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TASAVVUFİ YORUMLAR 3. Ünite

Kadirilik

Kadirilik, Abdülkadir Geylânî’nin gö-
rüş ve düşünceleri çerçevesinde oluşup
yaygınlaşmış tasavvufi akımdır. Abdülka-
dir Geylânî, 1077 yılında Bağdat yakın-
larındaki Gîlân eyaletinin Neyf köyünde
doğmuştur. İlk eğitimini Geylan’da almış,
daha sonra da Bağdat’a gitmiştir. Abdülka-
dir Geylânî tefsir, hadis, fıkıh ve kıraat gibi
İslami ilimlerde derinleşmiştir. Bağdat
29
medreselerinde birçok öğrenci yetiştir-
miştir. Zamanla tasavvuf ilmine yönelmiş,
tasavvuf alanındaki bilgisi, güzel ahlakı ve
ilmî sohbetleriyle insanları etkilemiştir. 12.1.4. Abdulkadir Geylânî Türbesi/Bağdat
Abdulkadir Geylânî’nin temkinli ifa-
deleri ve dinî düşünce sınırlarını zorlama- KADİRİLİKTE YER ALAN TEMEL İLKELER
yan fikirleri kadar coşkulu zikir meclisleri
de kalabalıkları cezbetmiştir. Abdulkadir Dilini yemine alıştırmamak
Geylânî’nin düşünceleri, bu sebeple Kadi- Başkalarına yük olmamak
rilik, Endülüs’ten Malezya’ya kadar uzanan
topraklarda yayılma imkanı bulmuştur. Ta- Tevazu sahibi olmak
rikat pirinin zikir ve düşünceleri tasavvufi
düşünceye sert tenkitler yönelten kişilerin Sürekli Allah'ı (c.c.) zikretmek
bile eleştirilerine hedef olmamıştır. 30
Gündüzleri oruç tutup geceleri az uyumak
Kadiriliği ilk defa Anadolu’ya getiren, İnsanların sahip olduğu şeylere tamah
Hacı Bayram Veli’nin damadı Eşrefoğlu etmemek
Rumi’dir. "Müzekki’n-Nüfus" adlı eseri ve
şiirleriyle Anadolu tasavvuf çevrelerinde
pek sevilen Eşrefoğlu, tarikatta “Pir-i Sani” (ikinci Pir) diye anılır. 31

Rifailik

Rifailik, Ahmet Rifai'nin (ö.1182) görüş ve düşünceleri çerçevesinde oluşmuş tasavvufi
bir akımdır. Ahmet Rifai, Bağdat’la Basra arasında kalan Ümmüabîde köyünde doğdu. Ahmet
Rifai’nin babası Hz. Hüseyin'in, annesi ise Ebu Eyyûb el-Ensari’nin soyundandır. Babası
öldüğünde yedi yaşında olan Ahmet Rifai’yi devrinin büyük sufilerinden biri olan dayısı Mansur
el-Batâihî himayesine aldı. Kur’an öğrenimini ve hıfzını tamamladıktan sonra, başta el-Vasıtî
olmak üzere dönemin âlim ve mutasavvıflarından İslami ilimleri öğrendi. “Herkes hocası ile
32
ben ise talebem Rifai ile iftihar ederim.” diyen hocası Vâsıtî ona icazet verdi.
Âlim, fakih ve müfessir bir sufi olan Ahmet Rifai’nin tasavvuf ve tarikat anlayışı, Kur’an
ve sünnete dayanır. Rifailikte de tarikata giriş, belirli kurallara bağlı olarak gerçekleşir. Rifailer,

29 H. Kamil Yılmaz, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 255.
30 Mustafa Kara, Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 71.
31 H. Kamil Yılmaz, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 257.
32 H. Kamil Yılmaz, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 259.
77