Page 16 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 3. Ünite

İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TASAVVUFİ YORUMLAR 3. Ünite

leye. Gökten hayırlı rahmetler, yerden hayırlı BİLGİ KUTUSU
bereketler ihsan eyleye. Niyazlarımızı, lokmala-
rımızı kabul eyleye. Dualarımızı dergâh-ı izzetin- Cemle ilgili 12 Hizmet
de kabul eyleye. Dil bizden, nefes pirimizden ola. 12 Hizmet; Cem erkânı yürütülürken 12
Nur-u Nebi, kerem-i İmam-ı Ali, gülbank-ı Hünkâr kişi tarafından belirli bir düzen ve kurallar
Hacı Bektaş-ı Veli demine hû.” 46 çerçevisinde yerine getirilen görevdir.
Cem erkânının ana teması Allah- 1. Mürşit (Dede): Alevilik-Bektaşilikte,

Muhammed-Ali ve Ehl-i beyt sevgisine dayanır. görev itibariyle Hz. Muhammed, Hz. Ali
Cem sırasında dede, ilk önce dargın olanlar varsa ve Hacı Bektaş Veli’yi temsil eder. Cem
onları barıştırır. Daha sonra sırasıyla on iki hizmeti erkânının başkanlığını yapar. Cenaze, mu-

yerine getirecek canların duası, delil hizmeti sahiplik, nikâh, ad koyma ve sünnet tö-
(çerağ uyandırma, mum veya ışık yakma), tezekkâr renlerini yönetir.
hizmeti (abdest aldırma), kurban ve lokma 2. Rehber: Yola girmek isteyenleri hazır-
hizmeti ve diğer hizmetler yerine getirilerek cem lar, yol gösterir. Mürşidin en yakın yar-
birlenir. Ceme katılanlar topluca tövbe istiğfar dımcısıdır.
ederler. Zakir (âşık), bağlama eşliğinde düvaz-
imam (on iki imam aşkına okunan methiye), 3. Gözcü: Rehberin yardımcısıdır. Cemin
tevhit, miraçlama ve mersiyeler okur. Semahlar sessiz ve sakinlik içinde geçmesini sağlar.
dönülür. Getirilen lokmalar, kesilen kurbanlar Cemin bekçisidir.
dede tarafından dualandıktan sonra dağıtılır. 4. Çerağcı (Delilci): Cemevinde bulunan
Dede, hizmet yapanlara dua eder ve hizmet aydınlatma araçlarını yakar. Buhurdanlık-
aralarında çeşitli konularda açıklamalar yapar. ları ve mumları hazırlar.
Cemin sonunda dede şöyle dua eder: 5. Zakir (Âşık): Cemde tevhit, düvazde
“Bism-i Şâh! Allah, Allah. Oturan, duran, kovsuz, imam, mersiye, semah, nevruziye söyler.
gıybetsiz Hakk Muhammed Ali deyip evine
varan tüm canların Yüce Allah dildeki dileğine, 6. Süpürgeci (Ferraş): Cemevinin temizli-
gönüldeki muradına vasıl eyleye. Gerçeğe hû…” ği ile meşgul olur.
7. Meydancı: Cemevinde semahserleri
kaldırır. Postları yerine dizer.

8. Niyazcı: Kurbanları tekbir getirerek
keser. Gelen lokmaları alır ve lokmaların
dağıtımını sağlar.
9. İbrikçi: Cemde mürşidin ve cem eren-
lerinin abdest almalarını sağlar.

10. Kapıcı: Ceme gelen erenlerin evleri-
nin güvenliğini sağlar.
11. Peyikçi: Cem olacağını tüm canlara
duyurur.

12.1.10. Cemevinden bir görüntü 12. Sakka: Cem sırasında su temin eder
ve saka suyu dağıtır.
(bk. Mehmet Eröz, Türkiye'de Alevilik ve Bektaşilik, s.
104-138.)
46 Mehmet Yaman, Alevilik İnanç-Edeb-Erkân, s. 192.
83