Page 52 - İslam Ahlâkı 2. Ünite

2. ÜNİTE AHLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR

Yeryüzünde bozgunculuk yaparak karışıklık çıkarmayın. Eğer inanan kimselerseniz
Allah’ın bıraktığı helal kazanç sizin için daha hayırlıdır. Ben sizin başınızda bir bekçi
değilim. Dediler ki: “Ey Şuayb! Babalarınızın taptığı yahut mallarımız hakkında di-
lediğimizi yapmayı terk etmemizi sana namazın mı emrediyor? Oysa sen gerçekten
yumuşak huylu ve aklı başında bir adamsın.“” 204

Peygamber Efendimiz (s.a.v) hile, aldatma gibi çirkin davranışlardan özellikle Müslü-
manlar’ın idareciliğini üstlenen insanların kaçınması gerektiğini ifade buyurmaktadır. Şayet
buna uyulmazsa ebedî cehennemin ona sunulacağını belirtmektedir: “Allah bir kimseyi baş-
kaları üzerine çoban (yönetici) yapmış, o da idaresi altındakilere hile yapmış ve ölmüş ise Allah
ona cennetini kesinlikle haram eder.” 205

Hilede esasen karşı tarafa zarar vermek amacı olduğundan insanları aldatmanın kö-
tülüğü ve çirkinliği açıktır. Ancak düşmanla yapılan savaşı kazanmak veya ırz, namus ve
hakları korumak için geçici olarak hile yapılmasında bir sakınca yoktur. Savaşta hile, bazen
bir ordunun göremeyeceği bir işi görürse de bununla beraber tedbir ve cesaretle yapılmayı
gerektirir. Harpte hile caizdir. Resulullah (s.a.v) buna teşvik etmiştir, savaş dışında ise hileyi
206
şiddetle yasaklamıştır. Fakat hileye (aldatmaya) imkân veren şartların getirdiği zorunluluk
olmaksızın kendi çıkarları için hile yapmak zulüm işlemek olacağından bunu yapan hem
dünya hem de ahirette sorumludur.

Peygamber Efendimiz (s.a.v); “Mümin, saf ve alicenaptır; facir ise düzenbaz ve alçaktır.”
207
buyurmaktadır. Dolayısıyla mümin için esas olan iyi niyet ve dürüstlüktür. Mümin kimse asla
bir başkasına hile, desise düşünmez, saf ve iyi duygular içerisinde hareket eder. Bunun için
de Müslüman’da iyi niyet, hayırhahlık, uysallık
gibi özellikler mevcuttur. Hadis-i şerifte ifade BİR TEMSİL
edilen “saf”lık, hakkını aramayan, hemen her-
kes tarafından aldatılan anlamında değildir. Vaktiyle bir aç sansar, tavukların yaşadığı
Nitekim Allah Resulü bir başka hadisinde de kümesin kapısına gelip nazik bir ses
“Mümin, bir (yılanın) deliğinden iki defa sokul- ile : “Kapıyı açın!” der. İçerden horoz :
maz.” buyurarak müminin aynı zamanda “Siz kimsiniz?” diye sorar. Sansar, “Ben
208
açıkgöz, dikkatli ve uyanık olmasını tavsiye burada komşuyum. Sizin hanımlardan
etmektedir. birinin hasta olduğunu duydum da
incelemeye geldim” der. Horoz, “Hamd
olsun hepimiz sıhhat ve afiyetteyiz.
Bu teşrifinizden memnun olduk. İçeri
girmeyip oradan dönüp giderseniz daha
memnun oluruz” deyip sansarı hilesi ve
tuzağından ümitsiz bırakır.
Horoz bu akıllı cevabı şüphe yok ki, daha
önce bir sansar patırtısına daha uğrayıp
denemesi sonucu verebilmiştir.

(Ahmet Rıfat, Tasvir-i Ahlak)
204 Hud Suresi, 85-87. ayetler.
205 Buhârî, Ahkâm, 8; Müslim, İman, 227.
206 bk. Buhari, Cihad,157.
207 Ebu Dâvûd, Edeb, 5.
208 Buhârî, Edeb, 83; Müslim, Zühd, 63; Ebû Dâvûd, Edeb, 34.
68