Page 9 - İslam Kültür ve Medeniyeti 4. Ünite

IV. ÜNİTE
İSLAM KÜLTÜR VE MEDENİYETİNDE İLİM

yük atılımlar gerçekleştiren ve bugün insanlığın ortak hafızasında yer etmiş ilim adamlarının
sayısı artmıştır. Astronomi, coğrafya, tarih, geometri, matematik, tıp, mimarlık, kimya ve başka
birçok alanda önemli buluşlar yapmış ve eserler vermişlerdir. İslam dünyası, daima ilmî faali-
yetlerin öncülüğünü yapmıştır.

KARŞILAŞTIRALIM
“Abbasi Halifesi Ebu Cafer El-Mansur, Bizans İmparatoru Konstantinos’tan eski Yunan bilim ve düşün-
cesine ait eserler istemiş; imparator da Euclid’in (Öklid) ünlü geometri eseri Elementler’i göndermiş, kitap
Arapça’ya Kitâbü’l-Hendese ya da Kitâbü’l-Usul olarak tercüme edilmiştir. Bu eser, kısa sürede Orta Çağ
biliminin temel metinlerinden biri hâline gelmiştir.”

İbrahim Kalın, İslam ve Batı, s. 65.
M
e
 tinde yer alan bilgiyi “ilmî öz güven” ve “eksiğini bilme” tutumları çerçevesinde
arkadaşlarınızla münazara ediniz.

Tercüme yoluyla elde edilen bilginin kullanıl-
ması sürecinde, felsefenin etkisiyle yapılan fikrî tar-
tışmalar ve yazılan eserler, ilim dünyasını zengin-
leştirmiştir. El-Kindi’den itibaren yetişen filozoflar,
Farabi, İbn-i Sina, Gazzali ve İbn-i Rüşt’ün ortaya
koyduğu eserler, günümüze ışık tutmaktadır.

Felsefe dışında ortaya konan teoriler ile deney
ve gözlem sayesinde fen bilimleri hızla gelişti. Fizik,
kimya, botanik, jeoloji, astronomi ve özellikle tıp- Hint rakamlarının geometrik kökenli oldukları ve şekillerin
üzerindeki açıların sayısına göre derecelendirildikleri bilinmek-
taki gelişmeler sayesinde büyük bir birikim oluştu. tedir.
Matematikte Hint rakamlarının yaygın olarak kulla-
nılışının ve günümüzün dispanser eczacılığı olarak
bilinen farmakolojinin (kimyasal eczacılık) ilk kâşif-
leri Müslüman âlimlerdir. Coğrafyacı ve seyyahlar
Müslim b. Humayr, Cafer b. Ahmed, İbn Havkal ve
El-Biruni ile tarihçiler İbn Haldun, Mesudi, Taberi,
İbn-i Kesir, Vakıdi, İbni Esir vb. âlimler büyük ilmî
eserler ortaya koymuşlardır.

Bilginin kaynağının belirtilmesi, münazara ve
tenkit yöntemi bir ilmî usul çeçevesinde gerçekleşti-
rilmiştir. Deney ve gözleme dayalı araştırmacı yakla-
şımın ortaya çıkması, yaygınlaşması, bilginin tasnifi,
kayıt ve arşivleme çalışmaları Müslüman bilginlerin
dünya kültür mirasına armağanıdır.
İslam Kültür ve Medeniyeti’nde IX. ve X. yüzyıllarda
çok sayıda ilimle uğraşan insan yetişmiştir.

69