Page 7 - Tefsir 3. Ünite

3. ÜNİTE TEFSİR TARİHİ

PAYLAŞALIM

Hz. Peygamber'in vefatından otuz yıl sonra Müslümanlar, İran topraklarının tamamını ve Bizans
İmparatorluğu’na bağlı Mısır, Suriye, Kudüs ve Irak topraklarını fethetmişlerdi. Bunun sonucunda
o bölgelerdeki Yahudi, Hristiyan, Zerdüşt ve Sâbiîler'den bazıları Müslüman olmuşlardı.
Farklı kültürlerden olup da İslam’a giren insanların daha önce Müslüman olan insanlarla
arasında ne gibi kültürel etkileri olmuştur? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Tâbiîn, Peygamberimizle bizzat karşılaşmamış ve ayetle-
rin indirilişine tanıklık etmemişlerdi. Bundan dolayı Tâbiîn
Dönemi müfessirleri, ayetleri yorumlarken daha fazla açık-
lama yapma gereği duymuşlardır. Bu dönemde Kur’an ta-
mamen tefsir edilmeye başlanmıştır.
Sahabe Dönemi'nde sözlü olarak devam eden tefsir faaliyetle-
ri, tâbiîn döneminde de aynı özelliğini büyük oranda sürdürmüş-
tür. Ancak ayetlerin yorumunda rey ve içtihadın kullanımı daha
fazla genişlemiştir.

Tâbiîn Dönemi tefsir hareketinde lügat, sarf, nahiv ve be-
lagat gibi dilbilimi ve anlam bilimi çalışmaları daha da yo-
ğunlaşmıştır.

Müslümanlar, farklı kültürlerle karşılaşınca ortaya çıkan
sorular tefsir çalışmalarını hızlandırdı. Hatta Arap olmayan
milletlerden Müslüman olan pek çok kimse tefsir öğrenmeye
yöneldi. Bunlar içinde bir de mevâli denilen kimseler vardı.
Mevâlî, kölelikten azat edilen kimseler için kullanılan özel bir
isimdir. Mevâlî, ilmi faaliyetlerde özellikle de tefsir hareketin-
de büyük bir rol almıştır.

Bu arada Müslümanlar da kıssaların tefsirinde ehl-i kitap
denilen Yahudi ve Hristiyan kültüründen İsrailiyat adı veri-
len bilgileri kullanmada sakınca görmediler. Çünkü o bilgi-
lere tefsirlerde yer verilmesi onları tasvip etme anlamına
gelmez. Kur’an’a ters olmamak üzere Müslüman âlimler,
İsrailiyattan ayetin anlamına uygun düşen bilgileri göster-
mek ve hakkında bilgi olmayan konuları da araştırılsın diye
nakletmişlerdir. Bu tür bilgi ve haberler, özellikle Tevrat, İncil
ve Kur’an’da geçen peygamberlerin hayatlarıyla ilgili bilgiler Mukâtil b. Süleyman’ın (ö. 767)
konusunda yoğunlaşır. Kitabu’t-Tefsiri’l-Kebir’i Kur’an-ı
Kerim’i baştan sona tefsir eden ilk yazılı
Kur’an’ın Kur’an’la tefsiri anlayışı Sahabe Dönemi'nde tefsirlerdendir.
olduğu gibi tâbiîn döneminde de aynı şekilde devam etmiştir.

Tâbiîn Dönemi tefsir faaliyetleri sonucunda bütün Kur’an
ayetleri tefsir edilmiş ve tefsir müstakil bir ilim olarak ortaya
çıkmaya başlamıştır. Ayrıca bazı sahabîlerin tefsir yöntemle-
rini takip eden tâbiîler; Mekke, Medine ve Kûfe tefsir ekol-
lerini oluşturmuşlardır.

65