Page 6 - Tefsir 3. Ünite

TEFSİR 3. ÜNİTE

1.3. Tâbiîn Dönemi

Hz. Peygamber zamanında Arap Yarımadası’nın en uzak
sınırlarına kadar yayılan İslamiyet, onun vefatından sonra
da hızlı bir biçimde yayılmaya devam etti. Yaklaşık otuz yıl
sonra Mısır, Suriye, Kudüs, Irak ve İran toprakları fethedildi.
Bunun sonucunda o bölgelerdeki Yahudi, Hristiyan, Zerdüşt
ve Sâbiîlerden birçok kimse Müslüman olmuşlardı. Bu böl-
gelere vali, hakim ve öğretmenler gönderildi.
Gittikleri ülkelerde Kur’an’ı ve Hz. Peygamber'in
uygulamalarını öğreten sahabe, Medine ve Mekke dışında
Kûfe ve Şam gibi şehirlerde de ilmî faaliyetlerin başlamasına
ve gelişmesine büyük katkıda bulundular. Bu arada Kur’an’ın

Medine, Peygamberimizin mescidi anlaşılması ve tefsir edilmesine dair de insanlara bilgiler
aktardılar. Bu şehirlerdeki sahabenin etrafında toplanıp
onlardan ders alan öğrenciler, daha sonra bulundukları
şehrin ismiyle anılan bir ekol haline geldiler. Bu ekoller
şunlardır:

Mekke Ekolü: İbn Abbas’ın öğrencileri Said b. Cübeyr,
Mücahid ve İkrime gibi tâbiînin önde gelen müfessirleri,
Mekke ekolünün kurucuları sayılır. Onlar daha çok rivayeti
esas almışlardır.
Medine Ekolü: Ubey b. Ka‘b’ın öğrencileri, Zeyd. b. Es-
lem ve Muhammed b. Ka‘b el Kurazî gibi tabiîler ise Medine
ekolünü oluşturdular.
Kûfe Ekolü: Abdullah İbn Mesud’un öğrencileri İbrahim
en-Nehâî, Hammad ve Alkame gibi tâbiînin önde gelen mü-
fessirleri ise nakil yanında dirayet yöntemini kullanan Kûfe
ekolünün temelini attılar.

BİLGİ KUTUSU

İsrailiyat: İslami kaynaklar dışında Yahudi ve Hıristiyan kaynaklarından nakledilen
efsane, kıssa, haber veya bilgi anlamına gelir. İsrailiyat haberlerin İslami kaynaklar açısından
değerlendirilmesi şu şekildedir:
1. İslam'a Uygun Olan İsrailiyat: İslam'a uygun olan İsrailiyattan maksat, sahih sened ve
metinlerle muteber hadis kitaplarımızda yer almış olan haberlerdir. Hz. Peygamber'in veya
sahabenin ve sonra gelen nesillerin eski milletlerin (Yahudi ve Hıristiyanlar başta olmak üzere)
daha ziyade dini kültürlerine ait olarak haber verdikleri ve anlattıkları şeylerdir.
2. İslam'a Zıt Olan İsrailiyat: Bu kısma giren (hangi konuya ait olursa olsun) İslam'ın
esasları ile tenakuz halindedir. Bunları aklen ve naklen tasvibe imkan yoktur.

3. Tasdik veya Tekzib Edilemeyen İsrailiyat: Bu tür israiliyat (belki de tasdik veya tekzib
edilemeyişinden dolayı) İslami olan eserlerde ve özellikle tefsirlerde geniş yer tutmuştur.

64