Page 4 - Tefsir 3. Ünite

TEFSİR 3. ÜNİTE

12
PAYLAŞALIM “Size ölü, kan, domuz eti haram edildi...” Burada ölü ve
kan umumi olarak (herhangi bir istisna yapılmadan) haram
“Tefsire gelince bil ki Kur’an, kılınmıştır. Ancak Peygamberimiz “Bize iki ölü ve iki kan
Arap dili ve Arap dilinin üslup ve helal kılındı: İki ölü balık ve çekirgedir; kanlar ise karaciğer
belagatiyle indirilmiştir. O indiril- ve dalak kanıdır.” buyurarak ayeti tahsis etmiştir. 13
diğinde Arapların hepsi Kur’an’ı Peygamberimizin Kur’an’ı tefsiri, sadece sözle değil,
anlıyorlardı ve onun bütün ayrı ayrı
kelime ve terkiplerindeki manala- aynı zamanda fiilî bir tefsirdir. Ayette şöyle buyrulur: “Biz
rını biliyorlardı. Kur’an tevhidi ve bu Kitab’ı sana sırf hakkında ihtilafa düştükleri konudaki
dinî farzları hadiselere uygun ola- gerçeği insanlara açıklayasın ve iman eden bir topluma
rak beyan etmek maksadıyla cümle da hidayet ve rahmet olsun diye indirdik.” 14
cümle, ayet ayet inzal ediliyordu. Bu anlatılanlar, onun tefsirinin ne kadar önemli olduğu-
Nebi (s.a.v.) kapalı (mücmel) ola- nu gösterir. Nitekim müfessirler de her zaman onun tefsi-
nı açıklıyor, nâsih ve mensûhunu rini esas almışlardır.
ayırt ediyor, sahabeye öğretiyordu
ve onlar da öğreniyorlardı. Ayrıca 1.2. Sahabe Dönemi
sahabîler, ayetlerin nüzul sebebini
ve bunun gerektirdiği durumları da Sahabe Kur’an’ın okunması, ezberlenmesi, yazılması,
öğreniyorlardı.” açıklanması, anlaşılması ve uygulanmasında Peygamberi-
(bk. İbn Haldun, Mukaddime, C 1, s. 553) mizin yürüttüğü tüm faaliyetlere bizzat katılmışlardı. Anla-
İbn Haldun’un sahabenin yamadıkları bir ayeti doğrudan ona sormuş ve böylece asıl
tefsirle ilgili hangi özelliklerine kaynağından öğrenmişlerdi. Sahabe, ayetlerin yorumlan-
dikkat çektiğini düşünerek masında Kur’an’ın bütünlüğünü, Kur’an’ın Kur’an’la tefsi-
arkadaşlarınızla paylaşınız. rini, konuyla ilgili diğer ayetleri ve Peygamberimizin söz ve
uygulamalarını esas almışlardır. Onlar, Tefsir ilminin temel
bilgilerini gelecek nesillere aktarmışlardır.
Hz. Ali (r.a.) şöyle demiştir: “Allah’a yemin ederim ki
hangi ayetin nerede ve ne hakkında indiğini bilirim. Rab-
NOT EDELİM bim bana iyi anlayan bir kalp ve çok soran bir lisan lütfet-
miştir. Bana Allah’ın (c.c.) kitabından sorun. Allah’a yemin
Peygamberimiz şöyle buyurdu; ederim ki inen her ayetin gece mi gündüz mü, ovada mı
“Kur'an'ı şu dört kişiden öğreniniz: yoksa dağda mı indiğini bilirim.” Allah (c.c.) ve Resûlü'ne
15
Abdullah ibn Mes'ud, mutlak bağlılıkları, imanları, ihlasları ve ilimlerini artırma-
Muaz b. Cebel, ya yönelik gayretleri sahabe tefsirini önemli ve farklı kılan
Übey b. Kaab ve bir başka noktadır.
Ebu Huzeyfe'nin azadlısı Sâlim'den.”
Bilgi düzeyleri, sebebi nüzule vakıf olmaları dilin ince-
(Buhârî, Fezâilü'l Kur'ân, 8)
liklerini bilmeleri ve Peygamberimizin sohbetine katılma
oranları, sahabenin tefsir düzeyinin de farklı olmasına se-
bep olmuştur. Onlar arasında özellikle Ali b. Ebî Talib (r.a.),
Hz. Aişe (r.a.), Hz. Ömer (r.a.), Abdullah b. Mesud (r.a.),
Abdullah b. Abbas (r.a.) ve Ubey b. Ka‘b (r.a.) gibi bazı isim-
ler tefsir bilgisi ile öne çıkmışlardır.

Sahabenin Tercümanü’l-Kur’an ünvanını verdiği İbn
Abbas’ın (ö. 687) tefsirle ilgili rivayetleri oldukça fazladır.
12 Mâide suresi, 3. ayet.
13 İbn Mâce, Et’ime, 31.
14 Nahl suresi, 44. ayet.
15 Zehebî, et-Tefsir ve’l-Müfessirûn, C 1, s. 89.
62