Page 15 - Tefsir 2. Ünite

2. ÜNİTE TEFSİR İLMİ VE KAVRAMLARI

Kur’an, insanın iman, ibadet, ahlak, düşünce ve sosyal hayat-
taki ihtiyaçlarını karşılama yönünden eşsizdir, hükümleri çağ-
lar üstüdür. O; ilim, hüküm ve beyan bakımından insan gücü-
nü aşan niteliklerle doludur. Bu meziyetler, Kur’an’ın nazım ve
te’lifi, gaybi haberler vermesi, beşeri ihtiyaçları karşılaması ve
bilimsel bazı mucizelere işaret etmesi konularında bariz olarak
görülür.
Onun nazmı ve dizilişi, te’lifi öyle üstündür ki, daha güzel
olsun diye tek bir harfini bile yerinden oynatmak mümkün
değildir.
Kur’an’ın gaybi haber vermesine, Miladi 614 yılında Sasaniler
tarafından kesin bir şekilde mağlup edilen Bizanslıların çok
yakın bir zamanda onlara galip geleceğini bildirmesi ve yedi YAZALIM
sene sonra bu galibiyetin gerçekleşmesi örnek verilebilir. 30 Nar, naim, adn, hutame,
Hidayet kitabı olan Kur’an zaman zaman bilimsel konulara me’va, cahim, daru's-selam,
da değinmiştir. Mesela, Dünya, Güneş, Ay ve bütün gök cisim- sakar, firdevs, daru'l-karar, saîr.
lerinin birleşik bir gaz kütlesinden koptuğu, arzın yuvarlak ol-
Kur’an’daki bu iki nezair
duğu, hava basıncının varlığı gibi birtakım bilgilerden kitapta örneklerini, cennet ve cehen-
söz edilmiştir. nem isimleriyle eşleştirerek
3.7. Vücûh ve Nezâir defterinize yazınız.

Vücûh yüz, cihet, yön manalarına gelen vech kelimesinin
çoğuludur. Kavram olarak vücûh bir kelimenin Kur’an’da farklı
anlamlarda kullanılmasıdır. Her dilde olduğu gibi Türkçede de
eş sesli kelimeler bulunmaktadır. Örneğin ‘‘başın ön kısmı, dış
taraf, 100 sayısı’’ anlamlarına gelen yüz kelimesi bunlardan bi-
ridir. Ayetlerde türevleriyle birlikte on yedi ayrı anlamda kul-
lanılan Hüda kelimesini vücûha örnek olarak verebiliriz. Hüda
kelimesi Kur’an’da açıklama (beyan), din, iman, sebat, Hz.Mu-
hammed (s.a.v.), irşad ve hidayet etmek anlamlarında kullanıl-
mıştır. 31
Nezair ise nazire kelimesinin çoğuludur. Nazire, sözlükte
‘şekil, tabiat ve sözlerdeki benzerlikler’ anlamına gelir. Terim
olarak bazı ayetlerdeki farklı kelimelerin aynı manayı ifade
etmesidir. Mesela cehennem, sakar, hutame ve cehîm
32
kelimeleri eş anlamlı kelimelerdir. Dilimizdeki çabuk, tez, seri,
hızlı kelimeleri de eş anlamlı kelimelerin örnekleridir.
Vücuh ve nezairin Kur’an’ın anlaşılmasında çok önemli bir
yeri vardır. Mesela bir kimse vücuh çerçevesine giren bir keli- Farklı yüzler ve anlayışlar
meye her geçtiği yerde aynı manayı vermesi hatalı neticelerin
doğmasına sebep olur. Nezair için de durum böyledir. Aynı an-
lama geldiği halde farklı kelimelerle ifade edilen nezâir, Kur’an
kelimesinin kendisini örnek verebiliriz: Şöyle ki kitap, furkan,
zikir, rahmet, şifa kelimeleri, Kur’an kelimesiyle eş anlamlıdır.

30 bk. Rûm suresi, 1-5. ayetler.
31 bk. Bakara suresi, 5. ayet.
32 İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Usulü, s. 184.
45