Page 20 - Fıkıh Okumaları 3. Ünite

3. ÜNİTE

Nisabın esas alınmasında Hadis kitaplarındaki bilgi ve rivayetleri esas alan mezhep imam-
ları gümüşün zekât nisa bının 200 dirhem, altının nisabının 20 miskal, her ikisinin de zekât
nisbetlerinin 1/40 (% 2.5) olduğunda görüş birliğine varmışlardır. Din İşleri Yüksek Kurulu,
nisabın esas alınmasında 20 miskal altının 80.18 gr, 200 dirhem gümüşün ise 561 gram olma-
sını esas almıştır. Tarihsel süreç içerisinde gümüş, altına karşı değerini koruyamamıştır. Bu
36
sebeple nisap konusunda günümüzde altının esas alınması daha isabetli olacaktır.

b. Geçerlilik (sıhhat) şartları: Niyet ve temliktir.
Zekâta tabi mallar: Altın, gümüş ve para, ticaret malları, toprak ürünleri, bal ve diğer hay-
van ürünleri, madenler ve deniz mahsulleri, fabrikalar, bina ve nakil vasıtaları gibi gelir getiren
mallar ile maaş, ücret ve serbest meslek kazançlarıdır. Bu mallardan verilecek zekât oranları
vb. konular fıkıh kitaplarında detaylı olarak ele alınmıştır.

Nelerden Ne kadar Kimlere vermelidir?

para ve menkul
değerler 40/1
Ticaret malları yani Fakirler
Zengin Koyun ve keçi 2.5% Miskinler
Olan Borçlular
Her Yolda kalmış yolcular
Müslüman Sığır ve manda 30/1 Mükatep köleler
Kalbi İslam’a ısındırılmak
istenenler
Her beş deve Allah yolunda çalışanlar
Deve Zekât memurları
için bir koyun
veya keçi (Tevbe suresi, 60. ayet.)

Toprak ürünleri 10/1

Altın ve gümüşten yapılan ziynet eşyasının zekâta tabi olup ol mayacağı meselesi eskiden
beri tartışma konusu olmuştur. Hanefi Mezhebi’ne göre altın ve gümüşten yapılmış süs eşya-
ları zekâta tabidir. Mesela altın ve gümüşten yapılmış bilezik, kolye, gerdanlık gibi ka dın süs
eşyası nisaba ulaşır ve üzerinden bir sene geçerse, o günkü altın fiyatları ile değeri bulunur
ve 1/40 zekâtı verilir. İmam Şâfiî’ye göre ise mubah olan ka dın süs eşyası zekâta tabi değildir.
Ancak Şâfiîler’e göre kadın süs eşyala rında israfa kaçarsa, meselâ 200 miskal ağırlığında ziynet
eşyası bulundurursa bunların zekâtını vermesi gerekir. Altın ve gümüş dışında, hangi madde-
den olursa olsun bütün süs eş yalarının zekâta tabi olmadığı hususunda ve erkekler tarafından
36 Diyanet İşleri Başkanlığı, İlmihal, C. I, s. 440-441.

69