Page 13 - Fıkıh Okumaları 3. Ünite

FIKIH OKUMALARI

Kendi isteği ile ağız dolusu kusmak veya kendi isteğiyle getirdiği kusuntuyu mideye geri
çevirmek orucu bo zar ve kazası gerekir.

Vücuda ağız dışı yollardan besleyici veya keyif verici mahiyette ilaç yahut herhangi bir
madde verilmesi hâlinde oruç bozulur, orucun kazası gere kir.

Orucunu, dinen geçerli bir tehdit ve zorlama sebebiyle bozmak zorunda kalan kimse
onu sonradan kaza eder, bu durumda kefaret gerekmez.

Orucu bozmayan durumlar: Oruçlu olduğunu unutarak yemek ve içmek orucu bozmaz.
Çünkü Hz. Peygamber (s.a.v); “Unutup da yer içerse orucunu ta mamlasın. Şüphesiz ona
Allah yedirmiş ve içirmiştir.” buyurmuştur. Unutarak yiyen içen kişi, oruçlu olduğunu ha-
29
tırlarsa hemen ağzındakileri çıkarıp ağzını yıkar ve orucuna devam eder. Oruçlu olduğunu
hatırladıktan sonra boğazından aşağıya bir şey geçerse orucu bozulur.

Oruçlunun ihtilam olması orucunu bozmaz. İmsakten önce cünüp olan birisinin o hâliyle
sabahlamış olması da orucunu bozmaz. 30

Oruçlunun gusül maksadıyla veya başka bir sebeple yıkanması orucunu bozmaz. Ayrıca
oruçlunun denize veya havuza girmesi, yüzmesi de, boğazından su kaçmadığı takdirde, oru-
cunu bozmaz.
Tozlu, dumanlı bir ortamda bulunduğu için istemeyerek duman ve ya toz yutan, boğazı-
na sinek kaçan insanın orucu bozulmaz.

Ağza, dişe konan ilacın kendisi boğazdan geçmedikten sonra orucu bozmaz. Kan veya
başka bir şey yutulmaması şartıyla diş tedavisi de yaptırılabilir.

Oruçlu kimselerin iğne yaptırması Ebu Hanife’ye göre orucu bozar. Bu durumda iğne-
lerini mümkünse iftardan sonra yaptırmaları yerinde olur. Bu imkâna sahip olmayanlar ise,
İmam Malik, İmam Şâfiî, Ebu Yusuf ve İmam Muhammed’in görüşleri doğrultusunda, tedavi
ve aşı amaçlı iğne yaptırabilirler; oruçları bozulmaz. Ancak, oruçlu iken gıda ve vitamin iğne-
leri yaptırılması uygun değildir.

Hanefi Mezhebi’ne göre şu durumlarda da oruç bozulmaz. Ağız dolusu bile olsa kendi
isteğiyle olmaksızın kusmak, balgam veya burun akıntısını yahut ağzı çalkaladıktan sonra ka-
lan yaşlığı tükürükle yutmak (Şafii Mezhebi’nde bozar), suyla ıslatılmış bile olsa misvak veya
diş fırçası kullanmak, göze sürme çekmek, güzel koku sürünmek veya koklamak.

Orucu bozmayan fakat oruçluya mekruh olan davranışlar: Orucu, bozulma tehlikesi ile
karşı karşıya getirebilecek bütün davranışlar mekruh sayılmıştır. Mesela abdest veya gusül
için ağız çalkalanırken boğaz kısmının da iyice ıslanması için aşırı hassasiyet gösterilmesi
böyledir. Bu esnada boğaza su kaçarsa oruç bozulur. Buruna su çekmedeki aşırı hassasiyet
de aynıdır.

29 Buhârî, Savm, 26; Müslim, Sıyâm, 171.
30 bk. Buhârî, Savm, 22, 25; Müslim, Sıyâm, 75-80.

62