Page 12 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 2. Ünite

ANADOLU'DA İSLAM 2. Ünite

Eş’ari

Kelam ilminin en önemli iki temsilcisinden biri
olan İmam Eş’ari, 873 yılında Basra’da doğmuş, 935 yı-
lında Bağdat’ta vefat etmiştir. Yaşadığı dönemde Bas-
ra’da yaygın olan Mutezile mezhebinin görüşlerini terk
ederek Bağdat’a gitti ve orada ilmî çalışmalarına devam
etti. Basra’da dedesinden kalan bir arazinin on yedi dir-
hem tutarındaki geliriyle geçinen Eş‘ari’nin oldukça mü-
tevazi bir hayat yaşadığı anlaşılmaktadır. Samimi dindar-
lığının yanında kıvrak bir zekâya sahipti. Akıl yürütmeyi
ve mantığı çok iyi kullandığı için yaptığı münazaralarda
genellikle üstün gelirdi.

Asıl şöhretini ise kelam ve itikadi mezhepler sa-
hasında yaptığı çalışmalarla kazanmıştır. Müslümanla-
rın itikadi konulardaki ihtilaflarını Maķalâtü’l-İslamiyyin
adlı eserinde bir araya toplamıştır. İmam Eş’ari’nin gö- 12.1.9. Eş'ari'nin Maķalâtü’l-İsla-
27
miyyin adlı eserinin tercümesi
rüşleri doğrultusunda Eş’arilik mezhebi oluşmuştur. Bu-
gün İslam dünyasında Maturidilik ile birlikte kabul edilen en yaygın iki itikadi mezhepten biridir.

Ahmet Yesevi

Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte muhtemelen 1093 yılında bugünkü
Kazakistan sınırları içinde yer alan Batı Türkistan’ın Yesi kasabasında doğmuş ve 1166 yılında
vefat etmiştir. 28

12.1.10. Hoca Ahmet Yesevi'nin Türbesi/Kazakistan

İlk eğitimini Arslan Baba’dan aldıktan sonra dönemin ilim merkezi Buhara’ya gitti. Ahmet
Yesevi, Yusuf Hemedani’nin (ö.1140) talebelerinden olup Orta Asya Türkleri arasında İslam’ın
ve tasavvufun yayılmasında büyük hizmetleri olmuştur. Kendi adıyla anılan Yeseviyye tarika-
tının kurucusudur. Yesevilik önceleri Taşkent, Seyhun, Harezm ve Maveraünnehir bölgesinde
daha sonra ise Kafkasya, Anadolu ve Balkanlar’da yayılmıştır. 29

27 İrfan Abdülhamîd Fettâh, “Ebu’l-Hasan el-Eş’ari”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 11, s. 447.
28 Kemal Eraslan, “Ahmed Yesevî”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 2, s. 159.
29 H. Kamil Yılmaz, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 242.
57