Page 9 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 2. Ünite

2. Ünite ANADOLU'DA İSLAM

Ebu Hanife itikadi konulardaki görüşleri ile dönemin genel kabul gören ekollerinin dışında
olaylara farklı bir bakış açısı getirmiştir. Özellikle Basra’da, Allah’ın (c.c.) sıfatları, kader mesele-
si, büyük günah işleyenin durumu ve tekfir gibi ilk dönemin belli başlı akaid meseleleri üzerinde
farklı görüşlere mensup âlimlerle tartışmalara girmiştir. İslam ümmetinin çoğunluğu tarafından
benimsenen ilkeleri ortaya koymuş ve bunları güçlü delillerle savunmuştur. Ebu Hanife ehl-i
15
sünnet inanç sisteminin oluşmasına zemin hazırlayan âlimlerden olup Kur'an ve sünneti yo-
rumlarken aklın ilkelerini göz önünde bulundurması sebebiyle Türk milletini çoğunluğu tarafın-
dan benimsenmiştir. Ebu Hanife’nin günümüze ulaşan beş eseri Türkçe olarak yayımlanmıştır.
Hanefîlik mezhebi günümüzde genellikle Türkiye, Orta Asya, Kuzey Afrika, Pakistan, Mısır ve
Balkanlar’da yaygındır.

12.1.5. Ebu Hanife'nin Türbesi/Bağdat

Cafer es-Sadık

Cafer es-Sadık, Caferilik mezhebinin kurucusu olup soyu; baba tarafından Hz. Ali’ye (r.a.),
anne tarafından Hz. Ebu Bekir’e (r.a.) dayanmaktadır. 702 yılında Medine’de doğmuş ve yine
Medine’de 765 yılında vefat etmiştir. Hilafet tartışmalarının yoğun olduğu ve iç karışıklıkların
olduğu bir dönemde, İslam toplumunun geniş kesimleriyle iyi ilişkiler kurmuş ve ilmî faaliyetlere
yoğunlaşmıştır. Farklı kaynaklarda daima hürmetle anılan bir şahsiyet olarak yer almaktadır. 16

Cafer es-Sadık, hadis ilminde otorite olarak kabul edilmiştir. İmam Malik ve Ebu Hanife
ile görüş alışverişinde bulunmuş, fazilet ve takvasıyla tanınan bir kişi olmuştur. Bu özellikleri
sebebiyle birçok âlimin saygı ve sevgisini kazanmıştır. Hiçbir zaman sahabeye dil uzatmayan,
uzatanları da hoş karşılamayan ve Hz. Ali (r.a.) ve soyunun insanüstü bir tabiata sahip olduklarını
hiçbir zaman söylemeyen Cafer es-Sadık, siyasetten de uzak kalmayı tercih etmiştir. 17

Caferilik mezhebi, on iki imama inanmayı inanç konuları kapsamında değerlendiren
bir mezheptir. Caferilik ekolüne göre; Kur’an-ı Kerim, ilk ve en önemli kaynaktır. Fakat sünnet
konusunda diğer mezheplerden farklı olarak Hz. Peygamber’in (s.a.v.) sünnetinin yanı
sıra, masum (günahsız) olarak kabul ettikleri on iki imamın söz ve fiillerini de sünnet olarak

15 Yusuf Şevki Yavuz, “Ebu Hanife: Akaide Dair Görüşleri”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 10, s. 138.
16 Mustafa Öz, “Cafer es-Sadık”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 7, s. 1.
17 Mehmet Atalan, “Cafer es-Sadık”, Doğu’dan Batı’ya Düşüncenin Serüveni, C 5, s. 259.
54