Page 13 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 2. Ünite

2. Ünite ANADOLU'DA İSLAM

Hoca Ahmet Yesevi’nin İslam'ı tasav-
vuf yoluyla ve yalın bir dil ile anlatması, YAZALIM
hoşgörü ve ahlak merkezli tasavvuf anla- “Nerde görsen gönlü kırık merhem ol
yışı, Yeseviliğin Türkler arasında hızla yayılıp
yerleşmesini sağlamıştır. Ahmet Yesevi çok Öyle mazlum yolda kalsa yoldaş ol
iyi derecede Arapça ve Farsça bilmesine rağ- Mahşer günü dergâhına yakın ol
men eserlerini ve sohbetlerini Türkçe yap- Ben, benlik güden kişilerden kaçtım ben işte."
mıştır. Onun en önemli eseri "Divan-ı Hik-
met"tir. Bu eserde nasihat türünde hikmet (Hoca Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet, s. 13.)
adı verilen şiirler yer almaktadır. Divan-ı
30
Hikmet’te söylediği dinî ve tasavvufi içerikli, kolay anlaşılır şiirleri Türkler arasında düşünce
birliğinin sağlanmasında önemli bir paya sahiptir. 31

Mevlana Celaleddin Rumi

Mevlana, Anadolu’da düşünceleri en fazla etkili olan ve yüzyıllardır eserleri okunmaya
devam eden şair, yazar ve mutasavvıflardandır. 1207 yılında Horasan’ın Belh şehrinde doğdu.
Mevlana’nın asıl adı Muhammed, lakabı Celaleddin’dir. “Mevlana”, “Rumi” ve “Belhî” adlarıyla
32
anılır.

Mevlana tam anlamıyla âlim, sufi ve şairlik özelliklerine sahip biridir. Çocukluğunda
babasının yanında başladığı öğrenimini daha sonra gittiği Halep ve Şam’da sürdürmüştür. İlk
tasavvufi eğitimini de babasından almıştır. Horasan'dan Bağdat'a, Mekke ve Medine'den Şam'a
kadar döneminin önemli ilim ve irfan merkezlerini ziyaret eden Mevlana, medeniyetimizin tüm
birikimini Anadolu'ya taşımıştır.

Mevlana’daki dinî tasavvu-
fi düşüncenin kaynağı Kur’an ve
Sünnet’tir. Belh şehrindeki Moğol
İstilası'ndan sonra Mevlana'nın
babası Bahauddin Veled ailesiyle
Nişabur’a gitti. Orada Feridüddin
Attâr’la karşılaştı. Hac görevini
yerine getirdikten sonra sırasıyla
Malatya, Erzincan, Sivas, Kayse-
ri, Niğde’den geçerek Karaman’a
yerleşti. Burada yedi yıl kaldıktan
sonra Türkiye Selçuklu Sultanı Ala-
addin Keykubad’ın davetiyle Kon- 12.1.11. Mevlana'nın Türbesi/Konya
ya’ya yerleşti.

Onun hakkındaki çalışmalar ve eserlerinden yapılan tercümeler vasıtasıyla görüşleri bu-
gün dünyada geniş bir kitleyi etkilemiştir. Divan-ı Kebir, Mesnevi, Fîhi Mâ fîh gibi eserleri var-
33
dır. Bu eserler İslam dünyasında olduğu gibi Batı’da pek çok ülkede de en çok okunan kitaplar-
dandır.

30 Selçuk Eraydın, Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 326.
31 Dilaver Gürer, Düşünce ve Kültürde Tasavvuf, s. 120-121.
32 Ramazan Muslu, Anadolu’da Tasavvuf Yolları, s. 126.
33 bk. Reşat Öngören, “Mevlana Celâleddin-i Rûmî”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 29, s. 441-448.
58