Page 14 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 2. Ünite

ANADOLU'DA İSLAM 2. Ünite

Mevlana’nın düşünce sistemi YORUMLAYALIM
kendisinden sonra Mevlevilik adıyla sis-
temli hâle gelmiştir. Mevlana'nın sahip "Ölümü düğün gecesi (şeb-i arus) olarak anlayan
34
olduğu tevazu, insan sevgisi ve kardeşlik insana tesir edecek hangi güç vardır."
ahlakı toplumumuzun temelini oluşturur.
Sezai Karakoç'un Mevlana ile ilgili yukarıdaki sö-
Ahi Evran zünü yorumlayınız.
Ahi Evran 1171 yılında İran’ın Batı Azerbaycan tarafında bulunan Hoy kasabasında doğ-
muştur. Ahi Evran’ın çocukluğu ve ilk tahsil devresi memleketi olan Azerbaycan’da geçmiş olsa
da gençliğinde Horasan ve Maveraünnehir’e giderek o yörede büyük üstatlardan ders almıştır.
Bu arada Fahrettin Razi’den akli ve naklî ilimleri öğrenmiştir.

Ahilik teşkilatının Anadolu'daki kurucularından olan Ahi Evran bu teşkilatın piri kabul edi-
len, âlim ve mutasavvıf bir şahsiyettir. Asya’dan gelerek Anadolu’da birçok şehri dolaştıktan
sonra Kırşehir’e yerleşti ve ahilik teşkilatının yayılmasında önemli hizmetler yaptı. Özellikle 1.
Alâeddin Keykubad’ın büyük destek ve yardımıyla, bir taraftan tasavvufi düşünceye ve fütüvvet
ilkelerine bağlı kalarak tekke ve zaviyelerde şeyh mürit ilişkilerini düzenlemiştir. Diğer taraftan
iş yerlerinde usta, kalfa ve çırak münasebetlerini ve buna bağlı olarak iktisadi hayatı düzenle-
yen ahiliğin Anadolu’da kurulup gelişmesinde büyük rolü olmuştur. 35

12.1.12. Ahi Evran Türbesi/Kırşehir
13. yüzyıl başlarında Türkiye Selçuklu Sultanı 1. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi'nde
Muhyiddin Arabi ve hocası Evhadüddin Kirmani ile birlikte Anadolu’ya gelen Ahi Evran, bu
tarihlerde hocası Evhadüddin Kirmani’nin "Bâciyân-ı Rûm" teşkilatını kuran kızı Fatma Bacı
ile evlenmiştir. Anadolu’da esnafa İslamiyet’i anlatarak dünya ve ahiret işlerini düzenli hâle
getirmeleri için nasihatte bulunmuştur. Ahi Evran, otuz iki çeşit esnafı teşkilatlandırarak
Türkiye Selçuklu ve Osmanlı coğrafyasında İslam medeniyetine katkılar sunmuştur. Osmanlı
İmparatorluğu'nun kurucusu Osman Gazi’nin kayınpederi Şeyh Edebâli bir ahi şeyhidir. 36
34 H. Kamil Yılmaz, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 251.
35 Ziya Kazıcı, “Ahîlik”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 1, s. 540; H. Kamil Yılmaz, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 276.
36 H. Kamil, Yılmaz, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, s. 136.
59