Page 9 - İslam Tarihi 6. Ünite

6. Ünite
6. Ünite

4.2. Haçlı Seferleri Karşısında Anadolu Selçukluları
Haçlı Seferleri, 11. yüzyılın ortalarından itibaren Avrupa’nın “kutsal toprakları kurtarmak” sloganı
ile Türkleri Anadolu’dan atmak ve bütün Yakın Doğu’yu ele geçirmek için başlattığı bir harekettir. İlki
1096 yılında gerçekleştirilen Haçlı Seferleri, 1291’de Latin Hıristiyanların doğuda son merkezleri olan
Akka’dan çıkarılmalarına kadar süren yaklaşık iki yüzyıllık bir dönemi kapsar. Bu dönem içinde Avru-
pa’nın çeşitli ülkelerinden çok büyük kitleler bir araya getirilerek dokuz sefer düzenlenmiş, bu seferler
haricinde bazı küçük girişimler de olmuştur.
Selçuklu Devleti’ni yıkarak Anadolu’daki Türk varlığını ortadan kaldırmayı hedefleyen Haçlı ve
Bizans ordularının tehdidi ile karşı karşıya kalan Sultan I. Mesud, sabırlı ve ihtiyatlı savaş taktiğiyle
Bizans ve Haçlıları mağlup etmiştir. Uyguladığı siyaset ile Türkler için Anadolu’yu emniyetli bir va-
tan haline getirmiş ve Batı dünyasına Anadolu’nun bir Türk yurdu olduğu gerçeğini kabul ettirmiş-
tir. Nitekim Batı, II. Haçlı Seferi sonrasında Türklerin büyük bir gayretle savundukları Anadolu’yu
“Turkia” adıyla anmaya başlamıştır.
(bk. Işın Demirkent, Haçlı Seferleri, s. XV-XVI;
Osman Turan, Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, s. 295.)

İNGİLTERE
ROMA-GERMEN
İMPARATORLUĞU
Paris Viyana
FRANSA
Roma
İstanbul
BİZANS İznik SELÇUKLULAR
İMPARATORLUĞU Antakya
Şam
ABBASİ
Kudüs HALİFELİĞİ
K
I. Haçlı Seferi
II. Haçlı Seferi EYYÛBÎLER
B D
III. Haçlı Seferi
IV. Haçlı Seferi
G

I. Haçlı Seferi (1096-1099): Anadolu üzerine yapıldı. Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti İznik Haçlıların
eline geçti. Sultan I. Kılıç Arslan baskın savaşları düzenleyerek Haçlılara büyük kayıplar verdirdiyse de
onları durdurmada başarılı olamadı ve 1099’da Kudüs Haçlılar tarafından ele geçirildi.

II. Haçlı Seferi (1147-1149): Alman İmparatoru ve Fransız Kralı’nın yardımıyla düzenlendi. Haçlılar
Anadolu Selçuklu Sultanı I. Mesud karşısında başarısız oldular.

III. Haçlı Seferi (1189-1192): Selahaddin Eyyûbî’nin 1187’de Haçlılardan geri aldığı Kudüs’ü yeniden
ele geçirmek amacıyla düzenlendi. Fransız ve İngiliz Kralı ile Alman İmparatoru’nun bizzat katıldığı
Haçlı seferi Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan’ın başarılı savunmasıyla hedefine ulaşamadı.

IV. Haçlı Seferi (1202-1204): Kudüs’ü almak için düzenlendiyse de Bizans’taki iç karışıklık nede-
niyle Haçlıların hedefi İstanbul oldu. Haçlılar, 1204’te işgal ettikleri İstanbul’u yağmaladılar ve
1261 yılına kadar hüküm süren bir Latin İmparatorluğu kurdular.

İnfografik 6.2
Haçlı Seferlerinin güzergâhları

109