Page 6 - İslam Kültür ve Medeniyeti 1. Ünite

I. ÜNİTE
İSLAM KÜLTÜR VE MEDENİYETİNİN DOĞUŞU

Müslümanlar tebliğ, fetih ve ticaret yoluyla diğer kültür ve medeniyetler ile sürekli ilişki içinde
oldular. Farklı toplumların tecrübelerinden ve medeni birikimlerinden -tevhid ilkesine zıt düşmemesi
koşuluyla yararlandılar. Onların inançlarını, düşünme biçimlerini, kavramlarını, kurumlarını, ekonomik
sistemlerini, siyasi düzenlerini, ilmî miraslarını yakından tanıdılar. Müslümanların önyargısız, iletişim
ve etkileşime açık bu yaklaşımları, İslam Medeniyetinin gelişimini kolaylaştırdı. Müslümanların kuşatıcı
tasavvur ve tutumu ise İslam Kültür ve Medeniyetinin başka toplumlarda karşılık bulmasını ve kısa za-
manda yayılmasını sağladı.

3. ISLAM KÜLTÜR VE MEDENIYETININ KAYNAKLARI

İslam Medeniyeti, İslam dinini kabul eden halkların birlikte oluşturduğu medeniyetin ortak adıdır.
Bu medeniyetin gelişiminde özellikle Arapların, İranlıların, Türklerin, Hintlilerin ve Afrikalıların katkısı
büyüktür.

İslam Medeniyetinin özü, tevhiddir. Tevhid, Allah’ın (c.c.) birliğine ve her şeyin mutlak yaratıcısı
olduğuna inanmaktır.
12
Vahiy geleneğine göre İslam Medeniyetini oluşturan belli başlı ana unsurlar vardır. İnsan, Allah’ın
(c.c.) hidayeti ile kendi akıl ve tecrübesiyle hayatını tanzim eder. İslam Medeniyeti, vahye ve insani
faaliyetlere dayalı olarak vücuda gelmiştir. Onu sadece insani çabaların bir ürünü ya da vahyin tabii bir
sonucu olarak değerlendirmek doğru değildir.

Islam Kültür ve Medeniyetinin Oluşturan Unsurlar:

3.1. Akl-ı Selim
Akl-ı selim, insanın hüküm ve kararlarında doğruyu yanlıştan, iyiyi kötüden ayırma yetisidir. İnsa-
nın yaratılışındaki temizliği koruyan, onu ilahî emirlere muhatap kılan ve hakikati izlemesinde ona yol
gösteren akıldır.

Allah (c.c.), akıl sayesinde insanın kendini kontrol edebileceğini bildirir. Akl-ı selimin, fıtratına ya-
bancılaşmayan insanları koruyacağını vaat eder: “Ey iman edenler! Eğer Allah’a karşı gelmekten sa-

12 İsmail Raci el-Faruki, Luis Lamia el- Faruki, İslam Kültür Atlası, s. 89.

16