Page 7 - Siyer 1. Ünite

Ünıte 1

Arap Yarımadası’nın Sâmî ırkın anavatanı olduğu, bu soy mensuplarının milattan önce dört
bininci yıldan itibaren çeşitli ülkelere göç ederek oralarda devletler kurdukları kabul edilmek-
tedir. Arabistan; kuzey, güney ve Hicaz olmak üzere üç coğrafi bölgeye ayrılır. Güney Arabis-
tan’da Main, Sebe ve Himyer; Kuzey Arabistan’da ise Nabâtî, Tedmür, Gassânî ve Hîre devlet-
leri kurulmuştur. Şüphesiz Yarımada’nın İslam tarihi açısından en önemli bölgesi Hicaz’ı için-
de bulunduran Orta Arabistan’dır. Bölgenin en önemli şehirleri ise Mekke, Yesrib ve Taif’tir.
Güney ve Kuzey Arabistan’daki yerleşik hayatın aksine Hicaz’da coğrafi yapıdan kaynaklanan
bedevi hayat hâkimdir.
14
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) doğduğu, yetiştiği ve peygamber olarak gönderildiği coğrafyanın siyasi,
dinî, sosyal ve kültürel yapısının bilinmesi, tebliğ sürecinin daha iyi kavranması için gereklidir.
İslam’ın dünyaya yayıldığı merkez olan Arap Yarımadası’nın tarihini bilmenin olayları anlamada
daha geniş bir ufuk kazandıracağı muhakkaktır.
3.1. Dinî Hayat
İslam’dan önceki Arapların dinleri hakkındaki
bilgiler, bölgede yaşamış halklardan kalan kita-
belere dayanmaktadır. Cahiliye Dönemi’ndeki
müşrik Arapların dinleri hakkındaki en güve-
nilir bilgiyi veren kaynak ise Kur’an-ı Kerim’dir.
Pek çok kadim inanç sisteminin yaşadığı Arap
Yarımadası’nda özellikle Yahudilik, Hristiyan-
lık, Mecûsîlik, Sâbiîlik, putperestlik ve Haniflik
inançlarından bahsetmek mümkündür. 15
Yahudilik
Arabistan’da görünen en eski dinlerden biri
olan Yahudilik, Filistin’den gelip Hicaz bölgesine
sığınmak durumunda kalan Yahudiler vasıtasıy-
la Arap Yarımadası’na girmiştir. Bâbil sürgünün-
den kaçan Yahudiler, zamanla Suriye sınırların-
dan Hicaz’a kadar uzanan geniş bir alana yayıl-
mışlardır. Özellikle Yesrib ve Hayber çevresine
yerleşen Yahudiler, Medine’de çeşitli kabileler
oluşturmuşlardır. Güney Arabistan’a Yahudiliğin Harita 1.2
girişi ise Yemen ile Medyen arasında ticaret ya- Cahiliye Dönemi’nde Arap Yarımadası’nın dinî durumu
pan Yahudi tüccarlar vasıtasıyla gerçekleşmiştir.
Yahudilik hem Kuzey hem de Güney Arabistan’a girmiş olmasına rağmen Araplar arasında pek
yayılmamıştır. Bu durumu Yahudiliğin millî bir din olması ile açıklamak mümkündür. Zira Yahu-
diliğe göre İsrailoğulları, güzide ve seçkin kullardır. Bu sebeple diğer milletler onlara nispetle
daha aşağı seviyede kabul edilir. Dolayısıyla özgürlüklerine düşkün Araplar, gururlarına do-
kunan bu durumu kabul etmedikleri için yaşam tarzlarına da uygun olmayan Yahudi inanışını
benimsememişlerdir. 16

Hıristiyanlık
Hıristiyanlık, Yarımada’ya miladi dördüncü asırdan itibaren kuzeyde Suriye, güneyde Habeşis-
tan üzerinden ulaşmıştır. Suriye yoluyla Arabistan’a ulaşan Hıristiyanlar, daha çok Suriye ile
Hicaz arasındaki bölgede hayat sürmüşlerdir. Bu yüzden Hıristiyanlık ancak Suriye bölgesin-
deki Gassânîler ile Irak’taki Lahmiler arasında yayılabilmiş, Hicaz bölgesine ulaşamamıştır. Gü-
ney Arabistan’a Hıristiyanlığı götürenler ise bölgeyi iki defa işgal eden Habeşlilerdir. Hıristiyan
14 Hakkı Dursun Yıldız, “Arabistan”, DİA, C 3, s. 252-254.
15 bk. Mustafa Çağrıcı, “Arap”, DİA, C 3, s. 316-320.
16 Şemsettin Günaltay, İslam Öncesi Araplar ve Dinleri, s. 86-89.

1919