Page 9 - Hüsnihat 4. Ünite

4. ÜNİTE

1. 8. Mühre

Mühre, kâğıtların pürüzlerini düz
hâle getirmek ve âhara parlaklık ver-
mek için kullanılan alettir. Kâğıtların
üzerine yapılan âharın pürüzleri
mühre ile bir silindir gibi ezilerek
çok düzgün bir yüzey elde edilir.
Mühre aleti çakmak taşı, akik taşı
veya camdan yapılır. Mührenin en
Bir mühre örneği.
yaygın şekli, her iki tarafında elle tu-
tulabilecek kalınlıkta birer kolu ve çakmak taşı denilen parlak ve sert taşın boydan boya
içine yerleştirileceği oyuğu olan düzgün bir ağaçtır. Taşın boyu 10- 12 cm, eni 4-5 cm, ka-
lınlığı 1-1,5 cm dir. Çakmak taşı yahut camın, kağıda değen yani mühre yapılan kısmının
gayet pürüzsüz ve temiz olmasına dikkat edilmelidir.

Mühreleme işleminin, mühre tahtası veya pesterk denilen damarsız ve eksiz ıhlamur
ağacı üzerinde yapılması tercih edilir. Daha pratik olarak karton kâğıtların konulmasıyla
yumuşatılmış zemin üzerinde de yapılabilir. Mühre iki ucundan tutularak kâğıdın üzeri-
ne kuvvetle bastırılmak suretiyle ileri - geri hareketler şeklinde yapılır. Sürülen her âhar
katmanından sonra mühre yapılır son kat âhar üzerine mühre direkt yapılır. Diğer ze-
min âharları ise bir kâğıt üzerinden yapılır. Son kat âharı mührelenirken, mührenin kâğıt
üzerinde rahat kayması ve mührenin kağıdı çizmemesi için kâğıdın üzerine cildin tabiî
yağı, fındık yağı veya sabuna sürülen bir bez sürülmelidir. Yalnız, yazı yazmadan evvel,
bunların tesirini gidermek için kâğıt, pudra tozu ile silinmelidir. Zira yağlı zeminin mü-
rekkebi tutması mümkün değildir.

1. 9. Mıstar

Mıstar, kâğıt veya defter üzerine bir şey yazarken, ya-
zının eğri olmaması için kendisiyle düz çizgi çizmeye ya-
rayan alettir. Bunun Türkçe karşılığı cetveldir. Ancak mıs-
tar, cetvelden farklıdır.
Çizgisiz olan âharlı kâğıt üzerine yazıyı yazarken, sa-
tır çizgisinden aşağı veya yukarı kaydırmamak için cet-
vel yardımıyla kurşun kalem ile bir çizgi çizmek müm-
kündür. Fakat yazı yazılıp bittikten sonra bu çizgiyi
silmek gerektiğinde, çizgi silinirken hat yazıları da silinir
veya dağılır, kâğıdın silinen kısmının yüzeyi de bozulur.
İşte bu sebeple yazarken satır çizgisi cetvel ile çizilmeyip
mıstar denen ve özel olarak yapılan bir alet ile belirlenir.
Mıstar şöyle hazırlanır: Sayfa boyuna göre hazırlan-
mış olan mukavva üzerinde, satır çizgilerinin başı ve
sonu iğne ile delinerek ibrişim bu deliklerden geçirilir. Bir mıstar örneği.

74