Page 13 - Hüsnihat 4. Ünite
P. 13
4. ÜNİTE
İmam hatipli öğrenciler hocalarından hüsn-i hat dersi meşk ederken.
Eski zamanlardan beri hat sanatının öğrenilmesi bire bir usta çırak ilişkisine dayanan
bir metotla süregelmiştir. Bu o kadar önemlidir ki Osmanlı sultanlarından ve şehzadeler-
den hat öğrenmek isteyenler bile hat hocalarının önünde padişahlığı bırakarak diz kırıp
meşk etmiştir.
Hat meşkinin belli başlı bazı merhaleleri vardır. Bu merhaleler üç bölümden oluşur.
Ancak bu bölümlere başlamadan önce -eskiden Kur’an öğrenmeye başlayan çocukların
elif bâ cüzüne “Rabbi yessir”duasıyla başladığı gibi- hat meşkine de Rabbi yessir’i yaza-
rak başlanır. Bunun sebebi ise; Allah’tan kolaylaştırmasını temenni etmek şeklinde bir
dua ile başlamaktır. Henüz harfleri bile öğrenmemiş olan talebenin bunu yazarak başla-
masının diğer sebebi ise hem elinin bu sanata uygun olup olmadığını ortaya koymak ve
elin yatkınlaşmasını sağlamak hem de zordan başlayarak hocanın tekrar tekrar yazdır-
masıyla talebenin sabırla ve hevesle devam edip etmediğini görmektir.
1- Hurûfât: Harfler demektir. Yani harflerin bütün inceliklerine, ölçülerine ve sa-
nat özelliklerine uygun bir biçimde teker taker ele alınarak meşk edildiği, öğretildiği
bölüm. Bu bölümde benzer harfler bir defa yazılır. Hoca, talebesinin önünde harfleri
yazar ve dersini verir. Dersi alan talebe bir haf-
ta boyunca gerek hocasının yazdıklarından
ve gerekse eski üstatların meşk kitaplarından
harfleri dikkat ve titizlikle taklit ederek onlarca
hatta yüzlerce kere yazarak dersini hazırlar ve
hocasının önüne getirir. Hoca talebenin dersi-
ne bakar, beğenmediği, kusurlu olan harfleri
meşkinin altına tarif ederek tekrar yazar. Buna
“çıkartma”ismi verilir.Talebe bu şekilde meşki-
ni tekrar tekrar hoca beğeninceye kadar yazar.
Hoca beğendiği ve geçirdiği meşklerin altına
Evladı yaşında olan hocasına dersini gösteren
75 yaşındaki İhsan Amcanın âdeta “sanatın bazan “aferin” yazar, bu da talebeye şevk ve
yaşı olmaz” dedirten şevk ve ilgi dolu sanat
gayret verir.
aşkı.
78