Page 8 - Hüsnihat 4. Ünite

YAZIYA HAZIRLIK HÜSN-İ HAT MALZEMELERİ

2. İşlem: Kağıdın Âharlanması

Âhar, kâğıtların pürüzlü yüzeylerini düzgün ve kolay yazılabilir hâle getirmek ve do-
kusunu kuvvetlendirmek maksadıyla kâğıtların üzerine sürülen koruyucu bir tabakadır.
Ham kâğıt, yani aharlanmamış kâğıt mürekkebi emer, etrafa yayarak dağıtır, üzerinde
kalemin kolay hareket etmesini engeller ve tashihe imkân vermez. Âhar, kalemin kâğıt
üzerinde kolayca hareket etmesini sağlar, yazının tashihine imkân verir ve kâğıda yüzlerce
yıl dayanıklılık kazandırır.

Âhar iki çeşittir:

a) Nişasta Âharı: Bildiğimiz nişastanın suyla karıştırılıp ateşte kaynatılmasıyla elde
edilmektedir. Nişasta evvela soğuk su ile ezilir, hafif ateşte karıştıra karıştıra kaynatılır.
Elde edilen kıvam soğuduktan sonra, sünger yardımıyla, kâğıda yedirilerek sürülür ve
kâğıt kurumaya terk edilir. Nişasta âharının üzerine duruma göre en az iki kat veya daha
fazla yumurta âharı sürülür.
b) Yumurta Âharı:Yeterli miktarda yumurta akı bir kaba alınır. Yumurta büyüklü-
ğünde bir şap avuç içine alınarak yumurta akı kesilinceye kadar çırpılır. Çırpma işlemi
yumurta akı kesilinceye kadar devam etmelidir. Kesilip köpüklü bir hal alan karışım bir
müddet daha karıştırılır. Bir müddet dinlendirildikten sonra tülbentten süzülerek elde
edilen sıvı âhar maddesi bir sünger yardımıyla çok dikkatli bir şekilde kâğıda sürülür.
3. İşlem: Kağıdın Mührelenmesi:

Gerek nişasta âharı ve gerek her yumurta âharından sonra kâğıt mührelenir.
Âharlanan ve mührelenen kâğıtlar tavlanması için bir müddet baskı altında dinlenme-
ye bırakılır. Kaynaklarda bu dinlenme müddetinin en az altı ay olması gerektiği belirtil-
mektedir.
Hat kâğıtlarının kesileceği makaslar da özel olarak sırf kâğıt kesmek için yapılır. Bu ma-
kaslar çelikten, kâğıdı bir seferde kesebilmesi için zarif ve uzun gövdeli, içi oluklu ve ağız-
ları birbirine tam uyumlu olmalıdır.

Görüldüğü gibi klasik usulde hat ka-
ğıdının imal edilmesi zor ve meşakkatli-
dir. Bu sebeple günümüzde hat dersine
başlayan talebeler bol bol karalama ça-
lışmaları yapabilmeleri için âharlı kâğıt
değil de, yüzeyinin özellikleri ona çok
yakın olan ve fabrikada üretilen beyaz
mat kuşe kâğıtları kullanabilirler. An-
cak, meşk döneminin sonlarına doğru
mutlaka âharlı kâğıda yazma tecrübesi
kazanılmalıdır. Klasik usulde bir hat
eserinin ise âharlı kâğıttan başka bir
kâğıda yazılması mümkün değildir. Bir tarafı çayla boyanmış ve âhar yapılmış kâğıt örneği.

73