Page 4 - Hüsnihat 4. Ünite

YAZIYA HAZIRLIK HÜSN-İ HAT MALZEMELERİ

Kalem şakkı, nesih ve ta’lik yazı ka-
DÜŞÜNELİM leminde, dilin vahşî tarafındaki sağ

VASİYET üçte birden şakk edilmelidir ki nesih
Hayatları boyunca kamış kalemi açarken çı- ve ta’lik yazıdaki yarım hareketler or-
kan yongalarını atmayıp biriktiren ve “ölünce taya çıkabilsin. Sülüste ünsî tarafında-
beni bu kalem yongalarını yakarak ısıtacağınız ki sol üçte birden, rik’a yazıda tam or-
su ile yıkayınız, ola ki bu vesileyle rahmete ere- tadan şakkedilir. Divanî ve celî divanî
rim” diye vasiyet eden hattatlar vardır. yazıda ünsî tarafındaki sol üçte birden
şakk tavsiye edilmiştir.

Kalemin ucunun çok iyi açılmış olması gerekir ki o kalemle güzel yazılar yazılabil-
sin. Kamış kalemin açılışını, tutuluşunu ve kâğıt üzerine temasını anlatarak tarif etmek
imkânsızdır, ancak hat hocasının bizzat öğretmesiyle, birebir uygulamalar yapmakla ve
uzun tecrübelerle öğrenilebilir.
Kur’an-ı Kerim’de kalem üzerine yemin edilmiş, Hz.
Peygamber (s.a.v) de kaleme özel önem atfetmiştir. Me-
deniyetlerin kalem ucundan satıra dökülenlerle oluşması,
insan hafızasının en büyük yardımcısı olması gibi daha
birçok şey, kalemin önemini gösterir. Kamış kalemler de
Allah’ın yüce kelamının ve Rasûlullah’ın değerli sözlerinin
yazılmasına vesile olmaktadır. Bu nedenle kaleme hürmet
etmek gerekir.

1. 2. Kalemtıraş

Burada bahsedilen kalemtıraşın bugün kurşun kalem
açmada kullanılan kalemtıraşla herhangi bir alâkası bu-
lunmamaktadır. Hat sanatında kamış kalem açmada kul-
Hat sanatında kalemtıraş lanılan kalemtıraş, sap kısmı kesici kısımdan en az iki kat
çeşitleri.
büyük olan bir bıçak görünümündedir.

Kalemtıraş üç ana kısımdan meydana gelmektedir:

1-İki kat su verilmiş çelikten imal edilen ve “tîğ” denen
kesici kısım,
2-Çeşitli maddelerden imal edilen sap kısmı,

3-Sap ile kesici kısmı birbirine bağlayan “parazvana” kısmı.
Eskiden hat kalemtıraşı yapan usta zanaatkârlar vardı
ve bunlar kesici kısmın parazvanaya yakın yerine isimleri-
ni veya damgalarını basarlardı.
Harflerin güzel ve keskin yazılabilmesi için kamış kale-
min iyi ve güzel açılmış olması gerekmektedir. Bunu sağla-
mak için kamış kalemin açıldığı kalemtıraşın gayet kaliteli
ve keskin olması lazımdır. Hat Sanatında makta’ çeşitleri.

69