Page 10 - Hitabet ve Mesleki Uygulama 4. Ünite

HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA

2.4. Tekbir

Tekbir kelimesi sözlükte, Allah’ı yüceltmek ve O'nun bü-
yüklüğünü ifade etmek demektir. Tekbir; bayram namazın-
dan evvel ve hutbe sözleri arasında, mevlitlerde, cenaze
namazlarında, sakal-ı şerif ziyaretlerinde vb. okunan bir tes-
bihattır. Ayrıca kurban kesilirken, hac ve umre ibadetlerinde
de tekbir okunmaktadır.

Teşrik tekbirinin kaynağı ve başlangıcı Hz. İbrahim’in (a.s.)
oğlu İsmail’i (a.s.) kurban etme olayına kadar uzanır. İbrahim
(a.s.) gördüğü sahih rüya üzerine oğlunu Allah yolunda kur-
ban etmeye karar verir. Cebrail (a.s.) bedel olarak bir koç ge-
tirdiğinde “Allahu ekber Allahu ekber” diyerek tekbir getirir.
İbrahim (a.s.) bu sesi işitince “Lâ ilâhe illâllahu vallahu ekber”
diye cevap verir. Bu tekbir ve tevhîd kelimelerini işiten ve
Mevlit programlarında da tekbir kurban edilmeyi bekleyen İsmail (a.s.) de “Allahu ekber ve-
okunmaktadır. lillâhi’l-hamd” der. Böylece kıyamet gününe kadar sürecek

büyük bir sünnet başlatılmış olur. 15

Tekbirin sözleri şöyledir:

ِ ِ
ربكَا للاو للا َّلاا هٰلا َ لا ربكَا للَا ربكَا للَا
ْ ّٰ
ّٰ
ْ ّٰ
ْ ّٰ
ُ َ ُ َ ُ َ ُ َ ُ ُ َ ُ
ِ ِ
دمحْلا للو ربكَا للَا
ْ ّٰ
ّ
ُ
ْ َ
َ َ ُ
ُ
Anlamı: “Allah en büyüktür, Allah en büyüktür, Allah’tan
başka ilah yoktur, Allah en büyüktür, Allah en büyüktür, hamt
Allah içindir.” Tekbir Buhûrizâde Mustafa Itri Efendi tarafından
" Allah en büyüktür." segâh makamında bestelenmiştir. Türk dinî musikisi kültürün-
de önemli bir yeri bulunan tekbirin cemaat üzerinde oluştur-
duğu yoğun duygunun asıl unsuru eserin melodik yapısından kaynaklanmaktadır. Beste, uyandırdığı
duygu ve etkiden dolayı Türkiye’nin yanı sıra bütün İslam âleminde kabul görmüş ve okunmuştur.
ÖRNEKLER BULALIM

İbadet ve merasimlerde tekbire nasıl yer verilmiştir? Örnekler veriniz.
• Bayram namazı hutbesinde.
• ............................................................................................................................................................................
• ............................................................................................................................................................................
• ............................................................................................................................................................................

15 Abdullah b. Mahmud el-Mevsılî, el-İhtiyar li Ta’lîli’l-Muhtar, “İsmail”, C 1, s.87, 88.

98