Page 10 - Hadis 5. Ünite

HADİS

veya yanında oturan da Allah’ın rahmetinden mahrum olacak düzeyde günahkar mı olacak-
tır? İşte bu ifadeler Kur'an-ı Kerim’in şu ayetine açıkça aykırıdır:

"ىرخُأ رز ِ و ةرِزاو رِزت َ لو"
ْ ٌ
ْ
َ
ٰ َ َ َ ُ َ
“Hiçbir günahkar başkasının günahını yüklenmez.” 3
Kur'an-ı Kerim, hiç kimsenin bir başkasının günahından sorumlu tutulmayacağını açıkça
ifade ederken, Allah’ın Resulü’nün, içki içen birinin komşusunu günahkar olarak nitelemesi
mümkün değildir. Bu nedenle bu rivayet uydurma kabul edilmiştir. 4
Ancak bir hadisin Kur'an-ı Kerim’e aykırı olduğunu tespit etme konusunda çok dikkatli
olmak, aceleci davranmamak gereklidir. Bazen ilk bakışta, Kur’an’a aykırı gibi görünen bazı
rivayetler, doğru değerlendirilirse aslında iki kaynak arasında hiçbir çelişkinin bulunmadığı
anlaşılır.
Bir örnekle açıklayalım:

Peygamber Efendimiz (s.a.v.): “Kim kıyamet YORUMLAYALIM
günü hesaba çekilirse azaba çekilmiştir.” buyu-
runca Hz. Aişe bir an durakladı. Aklına hemen şu “Onlar Kur’an’ı okuyup dü-
ayetler geldi: şünmüyorlar mı? Eğer o Kur’an
Allah’tan başkasının sözü ol-
“Kimin amel defteri sağından verilirse, hesa- saydı, onda pek çok çelişki bu-
bı kolayca görülecektir.” lurlardı.”
5
Hz. Aişe, bazı kimselerin ahiret hesabının kolay (Nisa suresi, 82. ayet.)
olacağını anlatan bu ayetlerle, Peygamber Efen- Kur’an ayetleri arasında hiçbir
dimizin hesabı azaba benzeten hadisi arasındaki çelişki olmamasının sebebi nedir?
uygunluğu anlayamamıştı. Bu durumu sorunca Aynı durum hadisler için de geçerli
Resulullah şöyle buyurdu: midir? Neden?

“Bu ayetlerde anlatılan, kişiye amellerinin
gösterilmesidir. Ancak kim inceden inceye sor-
gulanırsa o azaba uğramış olur.” 6

Dikkat edilirse bu örnekte, ahirette hesaba
çekilme konusuyla ilgili bir ayet ve bir hadis yer
almaktadır. İlk bakışta ayet ile hadis arasındaki
uygunluğu anlamak pek mümkün değildir. An-
cak Peygamberimizin açıklaması ile ayet de ha-
dis de doğru anlaşılmış, aralarındaki uyum orta-
ya çıkmış, söz konusu hadisin aslında, konu ile
ilgili bir ayeti açıkladığı anlaşılmıştır. Muhammed (s.a.v.)

3 En’âm suresi, 164. ayet.
4 M. Yaşar Kandemir, Mevzu Hadisler, s. 187.
5 İnşikak suresi, 7-8. ayetler.
6 Buhârî, İlim, 35.

124