Page 12 - Hadis 5. Ünite

HADİS

giremeyeceği anlatılmaktadır. Ancak günahının cezasını çektikten sonra mümin ise, eninde
sonunda cennete girecektir. İnançlı kimseler günahlarından ötürü cehenneme girseler de
cehennemde ebediyen kalmayacaklardır.

Görüldüğü üzere, hadisler arasındaki anlam birliği ve uyumu, çaba ve araştırma ile an-
laşılabilir. Bu sebeple dikkatli ve titiz bir araştırmacı aceleci davranmamak gerektiğini bilir.

2.3. Selim Akla Uygunluk
Dinimize göre başlıca bilgi kaynakları selim akıl,
vahiy ve salim duyulardır. Bir bilginin doğru kabul
edilebilmesi için bu üç kaynaktan birine dayalı ol-
ması gereklidir. Bu kaynaklardan herhangi birine
dayanmayan bilgi asılsız bilgidir.

Öte yandan bu üç bilgi kaynağı (selim akıl, va-
hiy ve salim duyular) birbirini destekler ve birbi-
rine ters düşmez. Bir başka deyişle Kur'an-ı Kerim Kur'an-ı Kerim’de ve sahih hadislerde
ve sahih hadislerde yer alan bilgiler selim akıl ve selim akla aykırı ve mantık dışı hiçbir şey
salim duyularla çelişmez. Kur'an-ı Kerim’de ve sa- olamaz.
hih hadislerde selim akla aykırı ve mantık dışı hiç-
bir şey olamaz.

Peygamber Efendimizin başlıca bilgi kaynağı DEĞERLENDİRELİM
vahiydir. Ayrıca Allah’ın Elçisi, diğer peygamber-
ler gibi fetânet (üstün zekâ) sahibidir. Bu nedenle Hadis âlimleri, “Kim ikindiden
hadis-i şeriflerde akıl ve mantık dışı bir ifadenin sonra uyur da aklını kaybederse
yer alması mümkün değildir. O halde bir rivayet, kendisinden başka kimseyi kına-
akıl ve mantık dışı bir içeriğe sahipse o rivayetin masın.” rivayetinin uydurma oldu-
uydurma olduğu rahatlıkla söylenebilir. ğunu söylemişlerdir.
(bkz. İbnü’l-Cevzî, Mevzûât, C 3 s.69;
Örnek verecek olursak “Nuh’un gemisi Kâbe’yi Suyûtî, el-Leâlî, C 2, s. 236.)
yedi defa tavaf ederek Makam’ın arkasında na- Hadis metninin akla uygunluğu
maz kıldı.” rivayeti akıl ve mantıkla bağdaşma- ölçüsünü dikkate alarak bu rivayeti
maktadır. Bu sebeple de ilim adamları bu rivaye- değerlendiriniz.
tin uydurma bir haber olduğunu söylemişlerdir.
11
Halk arasında yaygın bir inanış olan Safer ayının uğursuz olduğu, kaza bela getireceği
yönündeki söylentiler de hiçbir sahih hadise dayanmamaktadır. Bunlar akıl ve mantık dışı
uydurma haberler niteliğindedir.
Ancak herhangi bir hadisin selim akla uygun olup olmaması meselesinde özellikle dikkat
edilmesi gereken bir husus vardır. Peygamber Efendimiz zaman zaman bize ahiret hayatı,
cennet ve cehennem gibi konularda bilgiler vermiştir. Ahiret alemi, gayb alemidir. Yani bizim
için bilinmezler ile doludur. Bu nedenle gaybî konularda bilgi veren bazı hadisleri salt akıl ile
anlayabilmek her zaman mümkün olamaz. Gayb alanında pekala akıl üstü bilgilerle karşıla-

11 M. Yaşar Kandemir, Mevzu Hadisler, s. 188.

126