Page 15 - Fıkıh Okumaları 5. Ünite

FIKIH OKUMALARI

gereği gibi koruyup değerlendirme yeteneğine sahip olmayan çocuklara ve akli melekeden yoksun kişilere
teslim edilmemesi istenmiştir. Bundan malın düşmana asla bırakılmaması gerektiği sonucu çıkar. Çünkü
42
bireyler ve toplumlar dinlerini, kültürlerini, onur ve vatanlarını düşmana karşı ancak varlıklı olurlarsa
koruyabilirler.

DEĞERLENDİRELİM

“Bilin ki mallarınız ve çoluk çocuğunuz birer deneme aracıdır. Allah ka-
tında ise büyük bir mükafat vardır.”
(Enfal suresi, 28. ayet)

İslam’ın mülk edinme yaklaşımını yukarıdaki ayet çerçevesinde değerlendiriniz.

Kur’an’a göre mal, birey ve toplumların ayakta durabilmelerinin temel unsurudur. İnsan bu
43
dünyadaki mala karşı tutumuyla ahiretini kazanır ya da kaybeder. Ayet ve hadislerde cimrilik, mal biriktirme
hastalığı, zekât vermemek yasaklandığı gibi malı saçıp savurmak da hoş karşılanmamıştır. İslam’da aslolan
insanın mala hükmetmesi, onu Allah’ın koyduğu ölçülere göre hizmetinde değerlendirmesidir. Şayet mal
insana hükmeder, onu esir alırsa bu durumda mal nimet olmaktan çıkıp, dünya ve ahiret kaybına yol açan
bir araca dönüşür. Kur’an-ı Kerim’in Hz. Musa’nın toplumundan olan Kârun hakkındaki kıssası bunun açık
örneğidir. 44

İslam’ın mal edinme ve malın nasıl değerlendirileceğine dair görüşleri ile ilgili bazı ayetler:

“(Ey Muhammed!) Sana neyi infak edeceklerini soruyorlar. De ki: Hayır olarak verdiğiniz nafaka,
ana, baba, yakınlar, öksüzler, yoksullar ve yolda kalmışlar içindir. Hayır olarak daha ne yaparsanız herhalde
Allah onu bilir” (Bakara suresi, 215. ayet).

“Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, bir tanenin durumu gibidir ki, yedi başak
bitirmiş ve her başakta yüz tane var. Allah dilediğine daha da katlar. Allah’ın rahmeti geniştir. O her şeyi
bilir. Allah yolunda mallarını infak eden, sonra verdiklerinin arkasından başa kakmayı, gönül incitmeyi
uygun görmeyen kimselerin Rabb’leri yanında mükâfatları vardır. Onlara hiçbir korku yoktur ve onlar,
üzülmeyeceklerdir” (Bakara suresi, 261-262. ayetler).

“Allah faizi tüketir (Faiz karışan malın bereketini giderir), oysa sadakaları bereketlendirir. Allah
günahta ve inkârda direnen hiç kimseyi sevmez” (Bakara suresi, 276. ayet).

“Onların mallarından sadaka al ki, onunla kendilerini temizlersin, tertemiz edersin” (Tevbe suresi,
103-104. ayetler).
“Dünya hayatı ancak bir oyun ve eğlenceden ibarettir. Eğer iman eder ve kötülükten sakınırsanız,
Allah size mükâfatınızı verir. Ve sizden bütün mallarınızı harcamanızı da istemez. Eğer sizden onların
tamamını isteyip de sizi zorlasaydı cimrilik ederdiniz. Bu da sizin bütün kinlerinizi ortaya çıkarırdı. İşte
sizler Allah yolunda harcamaya çağrılan kimselersiniz. İçinizden kiminiz cimrilik ediyor. Ama cimrilik eden

42 bk. Nisa suresi, 5-6. ayetler.
43 bk. Enfâl suresi, 28. ayet.
44 bk. Kasas suresi, 76-82. ayetler.
132