Page 16 - Fıkıh Okumaları 4. Ünite

4. ÜNİTE

3. Nikâh Akdinin (Evliliğin) Sona Ermesi: Boşanma

Peygamber Efendimizin boşanmayı “helallerin en sevimsizi” olarak nitelemesinin sebebi sizce ne olabilir?

3.1. Boşanmanın Hükmü
Evlilik, sürekli bir hayat ortaklığı kurmak, iyi ve kötü günde hayatı paylaşmak için kurulan kutsal bir
müessesedir. Bu yüzden İslam dininde sebepsiz yere boşama hoş görülmemiş ve Hz. Peygamber tarafın-
dan; “Allah katında helallerin en sevimsizi boşamadır.” şeklinde nitelendirilmiştir. Bununla birlikte eşler
38
arasında iyi geçinmenin yerini kin ve nefretin alması, güven sarsıcı davranışların meydana gelmesi, evlilik
hayatının çekilmez bir hâle gelerek evlilikten beklenen yararların (maslahatların) sağlanamaması hâlinde
evliliğin sona erdirilmesine de imkân tanınmıştır.

Kur’an-ı Kerim’de: “(Dönüş yapılabilecek) boşama iki defadır. Sonrası ya iyilikle geçinmek ya da
güzellikle bırakmaktır. (Evlilikte) tarafların Allah’ın belirlediği ölçüleri koruyamama endişeleri dışında
kadınlara verdiklerinizden (boşanma esnasında) bir şeyi geri almanız sizin için helal olmaz. Eğer onlar
Allah’ın belirlediği ölçüleri gözetmeyecekler diye endişe ederseniz, o zaman kadının (boşanmak için)
bedel vermesinde ikisine de günah yoktur. Bunlar Allah’ın koyduğu sınırlardır. Sakın bunları aşmayın.
Allah’ın koyduğu sınırları kim aşarsa onlar zalimlerin ta kendileridir.” buyrularak, eşlerin evlilik birliğini
39
sona erdirmelerine cevaz verilmiştir.

Kur’an-ı Kerim’de eşler arasında meydana gelen tartışma ve geçimsizliklerde hemen boşanma
yoluna gidilmemesi tavsiye edilerek boşanmadan önce eşlerin kendi aralarında iyi geçinmeye çalışarak
anlaşma yollarına başvurmaları istenmiştir. Eşler sorunlarını kendi aralarında çözememişler ise bu aşa-
40
madan sonra aile büyüklerinin devreye girmesi ve sulh teşebbüsünde bulunulması önerilerek şöyle de-
nilmektedir: “Eğer karı-kocanın aralarının açılmasından korkarsanız, erkeğin ailesinden bir hakem ve
kadının ailesinden bir hakem gönderin. Bunlar barıştırmak isterlerse Allah aralarını bulur. Şüphesiz
Allah her şeyi bilen, her şeyden haberdar olandır.”
41
Böylece İslam hukukunda, bütün sulh teşebbüslerinin neticesiz kalması ve eşlerin bir arada kalma-
larının imkânsız oluşunun anlaşılması hâlinde, boşanmaya cevaz verilerek eşlerin belki de mutlu olabile-
cekleri yeni aileler kurmalarına imkân tanınmıştır.

İslam dininde sebepsiz yere boşama hoş görülmemiştir.

38 Ebu Davud, Talak, 3.
39 Bakara suresi, 229. ayet.
40 bk. Nisa suresi,19-128. ayetler. 107
41 Nisâ suresi, 35. ayet.