Page 17 - 11. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4. Ünite

İNANÇLA İLGİLİ MESELELER

Yeni dinî hareketler, toplumdaki yaygın din anlayışına karşı çıkarlar. Kendilerine

göre birtakım ahlaki kuralları vardır. Dine karşı akli yaklaşımı reddedip sezgisel bir bilinç
hâlini savunurlar. Bu hareketler, karizmatik ve otoriter bir lidere sahiptir. Üyeler, hareke-
tin liderine itaat etmek zorundadırlar. Üyeler arasında hiyerarşik bir sistem vardır. Yeni
üye kazanabilmek için misyoner faaliyet anlayışı hâkimdir. Yeni dinî hareketler, genelde
alternatif bir hayat tarzını öngördüklerinden çıkış yolu arayan insanlara toplumun kurtu-
lacağı ve geleceğin daha iyi olacağı konusunda ümit verir. Bu hareketlerin taraftarlarını
kendilerine bağımlı hâle getirebilmek için beyin yıkama, uyuşturucu bağımlılığını yaygın-

laştırma gibi çeşitli yöntemlere başvurdukları bilinmektedir.
20. yüzyılda ortaya çıkan bu hareketler, modernleşen ve hızlı bir şekilde gelenek-
sel değerlerinden kopan toplumlarda daha çok kabul görmektedir. Hızlı değişim, ahlaki
endişeler ve savaş gibi olumsuzluklar bu hareketlerin yaygınlaşmasına zemin hazırlamış-
tır. Kitle iletişim araçlarındaki gelişme, dinî hareketlerin mesajlarını farklı toplum ve coğ-
rafyalara duyurmalarına imkân sağlamaktadır. “Milenyum Tarikatları”, “Kıyamet Tarikat-
ları” gibi adlarla sınıflandırılan ve kıyamet senaryoları ile etkisini gösteren bu yeni dinî
hareketlere ülkemizde de rastlanmaktadır.

BİLİYOR MUSUNUZ?

Kıyametten önce barış ve selametin hüküm süreceğine veya kıyametin kopuşu sı-
rasında kendilerinin kurtarılacağına inanan hareketlere “Kıyamet Tarikatları” denir.
2000’li yıllarda yaygınlaştığı için de “Milenyum Tarikatları” adı verilmektedir.

(Ali Köse, Milenyum Tarikatları s. 16; Ali Rafet Özkan, Kıyamet Tarikatları, s. 11)

Ülkemizde de yeni dinî hareketlerden etkilenenler olmuştur. Reiki, Sahaja Yoga,
Transandantal Meditasyon gibi dinî hareketlere bağlı olanlar bulunmaktadır. Türkçede
“evrensel hayat enerjisi” olarak adlandırılan Reiki, tıbbi bir tedavi yöntemi gibi görünme-
sine rağmen Budizm, Hinduizm, Şintoizm gibi dinlerin karma düşüncesini yansıtan bir ha-
rekettir. Sahaja Yoga isimli grup son yıllarda Türkiye’de çok fazla tanınır olmuştur. “Evren-
sel arınma dini” olarak tanımlanan bu grup rahatlama seansları adı altında faaliyetlerini
sürdürmektedirler. Hinduizmin kutsal geleneklerini yaşatmaya çalışan grup olarak bilinen
Transandantal Meditasyon, birtakım meditasyon teknikleriyle seanslar düzenlemektedir.
Bu grup Türkiye’de 1960’lı yıllardandan itibaren faaliyetlerini sürdürmektedir.
Din İstismarı

Dilimize Arapçadan geçmiş olan istismar; menfaat sağlamak, bir kimse ya da züm-
renin iyi niyetini ve bu yöndeki davranışlarını kötüye kullanmak, suistimal etmek, sömür-
mek anlamlarına gelir. İstismarın bir türü olan din istismarı ise; dini, şahsi çıkar, siyasi
menfaat veya nüfuz sağlamak için kullanmaya, gizli emellerin üzerini dinle örtmeye denir.

106 107