Page 20 - 10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 3. Ünite

5. DİN VE EKONOMİ

“Çalışana emeğinin karşılığını alın teri kurumadan veriniz.” (İbn Mâce, Ruhûn, 4.)

Ekonomi, tarihsel süreçte, insanın eşyaya hâkim olmasıyla ve insanlar arası eşya değişimi-
nin ortaya çıkmasıyla birlikte ele alınmaya başlanmıştır. Ekonomi iktisatla eş anlamlı kul-
lanılmaktadır ve sınırsız insan gereksinmelerinin karşılanmasında kıt kaynakların alterna-
tif kullanımları karşısında karar verme ve seçim yapma yollarını inceleyen bir bilim dalıdır.

İnsanlık tarihi kadar eski olan ekonomik hakların korunmasına İslam dininde büyük önem
verilmiştir. Bunlar arasında mülk edinme, çalışma, emeğinin karşılığını alma, miras gibi
73
haklar vardır. 74
Beslenme, giyinme ve barınma temel ihtiyaçlardır. İnsanın bunları çalışarak üretmesi ge-
rekir. Bunları tabii bir hak ve görev olarak gören İslam dini çalışmayı ve üretmeyi teşvik
etmiştir. Kur’an’da Yüce Allah şöyle buyurur: “Geceyi bir örtü yaptık. Gündüzü de ça-
lışıp kazanma zamanı kıldık.” , “Doğrusu biz sizi yeryüzüne yerleştirdik ve orada size
75
geçim vasıtaları verdik. Ne kadar da az şükrediyorsunuz!” , “Bilsin ki insan için kendi
76
çalışmasından başka bir şey yoktur.” Hz. Peygamber de: “Kişi kendi elinin emeğinden
77
daha temiz bir kazanç elde etmemiştir.” buyurmuştur.
78
İslam dini; ticareti, alışverişten sağlanan
kazancı helal kılmış, hatta alışveriş yapıl-
masını teşvik etmiştir. Yapılan iş ve çalışma-
ların meşru olması şartıyla her türlü kazancı
serbest bırakmıştır. Fertler meşru yollardan
kazanmak ve zekâtını vermek kaydıyla dile-
dikleri kadar servet sahibi olabilirler. İslam,
haksız kazanca karşıdır. Bu sebeple İslam
başkasının malını gasp ve telef etmeyi, al-
datmayı, yolsuzluk yapmayı, rüşvet almayı, Görsel 3.22: Mülk edinme hakkı İslam’ın getirmiş
tefecilik yapmayı ve faizi yasaklamıştır. 79 olduğu temel haklardandır.
Hz. Peygamber, gençliğinde ticaretle uğraş-
mış, işini dürüst yapmış, başkalarına hak-
sızlık etmekten kaçınmıştır. Çevresindeki
insanlara da böyle davranmalarını öğütle-
miş, çalışanların haklarının korunmasını is-
temiştir. Hz. Peygamber, bir hadisinde şöyle
buyurmuştur: “Ücretle bir kişiyi çalıştırıp
da onun ücretini ödemeyen kimsenin kıya-
met gününde düşmanıyım.” 80

Görsel 3.23: İslam dini, çalışanların haklarının
korunmasını emreder.
73 bk. Necm suresi, 39. ayet.
74 bk. Bakara suresi, 180. ayet.
75 Nebe suresi, 10-11. ayetler.
76 A’râf suresi, 10. ayet.
77 Necm suresi, 39. ayet.
78 İbn Mâce, Ticâret, 1.
79 bk. Nisâ suresi, 160. ayet.
80 Buhârî, Büyû, 106.
77