Page 7 - İslam Ahlâkı 6. Ünite

6. ÜNİTE ADAB-I MUAŞERET

Müslüman, yemeğe besmele ile başladığı gibi yemek bittikten sonra da Allah’a (c.c.)
hamd etmeyi unutmamalıdır. Bu, sayısız nimetler veren Allah Teala’ya tazim ve şükrün bir
gereğidir. Sevgili Peygamberimiz (s.a.v) sofradan kalkarken şu duayı yapardı: “Ey Rabb’imiz!
Sana tertemiz duygularla, eksilmeyip artan, huzurundan geri çevrilmeyip kabul edilen sayısız
hamd ile şükrederiz.” Peygamberimiz’in (s.a.v) yaptığı bir diğer dua da, “Bizi yediren, içiren
457
ve Müslüman kılan Allah’a hamd olsun.” şeklindedir.
458
Peygamber Efendimiz (s.a.v), yemek yemenin adabını öğrettiği gibi su ve benzeri içe-
ceklerin adabını da göstermiştir. Yemekte olduğu gibi bir şeyler içerken de besmele çekil-
mesi gerektiğini ifade etmiş, suyun üç nefeste içilmesini tavsiye etmiştir. Bu konuda şöyle
buyurmuştur: “Deve gibi bir nefeste içmeyin. İki veya üç nefeste için. Bir şey içeceğiniz zaman
besmele çekin, içtikten sonra da ‘Elhamdülillah’ deyin.” Suyun azar azar içilmesinin vücut
459
sağlığı için nice faydaları olduğu zamanla öğrenilmiş ve Resulullah’ın (s.a.v) bu tavsiyesinin
hikmeti daha iyi anlaşılmıştır.
Sevgili Peygamberimiz (s.a.v), ayakta bir şeyler içilmesini hoş karşılamamış, alışkanlık
hâline gelmesini istememiştir. Kendisinin ayakta iken su ve zemzem içtiği rivayet edilmek-
460
le birlikte, suyu oturarak içmenin daha uygun olduğunu belirtmiştir. İnsanlara su veya
başka bir içecek dağıtan kimsenin, elindekinden en son içmesinin bir edeb olduğunu yi-
ne Peygamberimiz’den (s.a.v) öğrenmekteyiz. Nitekim bir hadis-i şerifte; “Halka su dağıtan
kimse suyu en son içer.” buyurmuştur. Ayrıca bir meşrubat ikram edilirken, sağ taraftan
461
başlanılmalıdır. Sevgili Peygamberimiz (s.av), ikramda bulunurken daima sağında bulunan-
lara öncelik verirdi. Bir gün kendisine süt getirilmişti. Bu sırada sağında bir bedevi, solunda
da Hz. Ebûbekir oturmaktaydı. Kendisi Yeme-içme adabına uymak için neler yapmalı-
içtikten sonra elindeki kabı bedeviye yım?
uzatarak “Herkes sağındakine versin!”
462
buyurmuştur. 1. Yemeğe oturmadan önce ve yemekten sonra
ellerimi yıkamalıyım.
2. Yemeğe besmele ile başlamalıyım.
3. Sol elle yemek yememeliyim.
4. Oturarak ve bir yere dayanmadan yemeliyim.
5. Önüme ne konmuşsa onu yemeliyim.
Nimeti küçük gören ifade ve bakışlardan
kaçınmalıyım.
6. Yemekten sonra dua etmeli ve rızkın gerçek
sahibine şükretmeliyim.
7. Çok yemek vücudumuza zararlıdır. Az yemeyi
alışkanlık hâline getirmeliyim.
8. İsraf etmemeliyim.
9. Yenilmesi şüpheli olan yiyeceklerden uzak dur-
malıyım.
457 Buhârî, Et’ıme, 54. 10. Su veya diğer içecekleri besmele ile yavaş ya-
458 Ebû Dâvûd, Et’ıme, 52. vaş, oturarak içmeli ve sonunda Yüce Allah’a
459 Tirmizî, Eşribe, 13. hamd etmeliyim.
460 bk. Buhârî, Hac, 76.
461 Tirmizî, Eşribe, 20.
462 Buhârî, Eşribe, 14, 18.
148