Page 12 - İslam Ahlâkı 2. Ünite

2. ÜNİTE AHLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR

Cömertlik; iyilikseverliği, diğerkâmlığı ve fe-
dakârlığı içinde barındıran bir haslettir. Nitekim cö- “Allah’ın kendilerine lütfundan
mert kişi, başkasını kendisine tercih eden fedakârlık verdiği nimetlerde cimrilik edenler,
yapan ve iyilik yapmayı sevendir. Dost ve arkadaşla- bunun, kendileri için hayırlı olduğunu
ra yardımcı olmak, iyilik ve ihsanda bulunmak gibi sanmasınlar. Hayır! O kendileri için bir
güzel davranışlar, cömert insanın bariz vasıflarıdır. şerdir. Cimrilik ettikleri şey kıyamet
gününde boyunlarına dolanacaktır.
Cömertlik sayesinde, varlıklı ve yoksul kimseler Göklerin ve yerin mirası Allah’ındır.
arasında sevgi ve kardeşlik bağları oluşur. Kıskançlık, Allah yaptıklarınızdan hakkıyla
haset, çekememezlik gibi kötü huylar azalır. Toplu- haberdardır.”
mun farklı kesimleri arasında sosyal denge ve adalet (Âli İmran suresi, 180. ayet.)
sağlanmış olur. Cömert kimse, sahip olduğu serve-
tin Allah’ın (c.c.) bir lütfu olduğunu bilir ve onları Al-
lah’ın (c.c.) hoşnut olacağı şekilde kullanmaya gayret gösterir.

Cömertlik Allah’ın (c.c.) sıfatlarından biridir. Onun bir ismi de kullarına kerem ve ihsanı
bol, sonsuz cömert sahibi anlamına gelen “el-Kerîm”dir. Cömertlikte kemal sahibi olan Al-
lah Teala, kullarının da bu ahlak ile ahlaklanmalarını emretmektedir. Cömertliğin kıyamet
gününde insanı her türlü sıkıntı, elem ve kederden kurtaracağına işaret etmektedir. Böyle
davranmayanları şu şekilde uyarmıştır: “Ey iman edenler! Hiçbir alışverişin, hiçbir dost-
luğun ve (Allah’ın izni olmadıkça) hiçbir şefaatin olmadığı kıyamet günü gelmeden
önce, size rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda harcayın. İnkâr edenler ise za-
limlerin ta kendileridir.” 69

Cömertliğin dünyevi ve uhrevi pek çok hayırlı neticesi vardır. Öncelikle cömert kimseyi
Allah Teala sever ve kullarına sevdirir. Cömert kimsenin durumu Peygamber Efendimiz’in
(s.a.v) bir hadisinde şöyle anlatılır: “Cömert kimse Allah’a yakın, insanlara yakın, cennete ya-
kındır, cehennemden uzaktır. Cimri ise Allah’tan uzak, cennetten uzak, insanlardan uzak ve
cehennem ateşine yakındır. Cahil olan cömert, ibadet eden cimriden Allah’a daha sevimlidir.” 70

HİKÂYE

Zâtürrikâ Gazvesi’nden dönerken Resulullah (s.a.v), Hz. Ca-
bir ile sohbet ediyordu. Yeni evlendiğini, bu sebeple pek çok
borcu olduğunu öğrenince elinde mal olarak ne bulunduğunu
sordu. O da yalnız bir devesinin olduğunu söyledi. Bunun üzeri-
ne Peygamberimiz (s.a.v), onu borçtan kurtarmak için devesini
kendisine satmasını istedi. Hz. Câbir Medine’ye varıncaya kadar
binmek şartıyla sattı. Medine’ye ulaşınca deveyi teslim etmek
için Resulullah’ın (s.a.v) yanına vardı. O sırada kendisini çok se-
vindiren ve diğer insanları da şaşırtan bir davranışla karşılaştı.
Sevgili Peygamberimiz, devenin ücretini ödediği gibi deveyi de
ona hediye etti. (Buhârî, Cihad, 49. Müslim, Müsâkât, 109)

69 Bakara suresi, 254. ayet.
70 Tirmizî, Birr, 40.
28