Page 5 - İslam Kültür ve Medeniyeti 3. Ünite

III. ÜNİTE
İSLAM KÜLTÜR VE MEDENİYETİNDE SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT

2.2. Kardeşlik

İnsanlar Hz. Âdem’in (a.s.) so-
yundan geldiği için kardeş sayılırlar.
Erdemli toplumun oluşması için kar-
deşlik ahlakı ve kardeşlik hukuku ge-
reklidir. Müslümanlar inanç, amaç ve
davranış birliği açısından birbirinin
kardeşleridir. “Mü’minler ancak kar-
deştirler...” ayet-i kerimesi, nerede ve
13
ne zaman yaşadığına, ırkına, cinsiyeti-
ne ve kabilesine bakılmaksızın, bütün
Müslümanların kardeş olduğunu ilan Müslümanlar,Çanakkale’de eşsiz bir kardeşlik dayanışması sergilemiştir.
eder. İslam kardeşliği İslam toplumlarını birleştirecek en kuvvetli bağ olarak görülür.

Müslümanlar birbirini yalnızca Allah (c.c.) rızası için severler. İyi komşuluk ilişkileri, sevinç
ve üzüntünün paylaşılması, yardımlaşma, dayanışma ve iş birliği kardeşliğin gereğidir. Hz. Pey-
gamber (s.a.v.), Müslüman kardeşlerin birbirlerine zulmetmemesini, kardeşini zalimin eline
bırakmamasını, birbirlerini yalanlamamasını, küçük görmemesini, birbirlerine ihanet etmeme-
sini daima Müslüman kardeşinin yanında olmasını tavsiye etmiştir. 14

Modern dünyanın toplum dayanışması ola-
rak nitelediği ve aradığı oluşum, asırlar önce- TARTIŞALIM
sinde Medine’de tesis edilmiştir. Hz. Peygamber
(s.a.v.) tarafından Ensar ile Muhacir’in kardeş  Din kardeşliğinin günümüz İslam top-
ilan edilmesiyle ortaya çıkan kardeşlik hukuku, lumları için önemini tartışalım.
İslam toplumunu diğer toplumlardan ayıran
önemli unsurlardan biridir. Müslümanların kardeş olduklarını hatırlamaları, birbirine arka çık-
maları, birbiriyle kenetlenmeleri, dünyadaki adaletsizliklerin ve insan hakları ihlallerinin gide-
rilmesi için önem taşımaktadır.
2.3. Yardımlaşma ve Dayanışma

Müslüman toplumu oluşturan fertler arasındaki yardımlaşma ve dayanışma ruhuna dayalı
bağlılık, bir vücudun organları arasındaki irtibat gibidir. Muhtaç insanların ve mağdur edilen
15
grupların mağduriyetinin giderilmesi Müslümanlar üzerine yüklenmiş bir borçtur. İslam toplu-
munda;
▶ Müslümanlar iyilik ve takva üzerine yardımlaşmaya davet edilir. 16
▶ İhtiyaç sahiplerinin gözetilmesinde aile fertleri, akrabalar, komşular vb. yakın olandan başlanması
esastır.
17
▶ Çalışma gücü olmayan, çalıştığı halde ihtiyaçlarını karşılayamayan fakir ve yetimlerin, muhtaç ve
düşkünlerin temel ihtiyaçları toplum tarafından karşılanır. 18
▶ Karşılıksız yardım esastır. 19
13 Hucurat suresi, 16. ayet.
14 bk. Buhari, Mezalim 3, 4; Müslim, Birr 32.
15 bk. Buharî, Edeb 27; Müslim, Birr 66.
16 bk. Maide suresi, 2. ayet.
17 bk. Nisa suresi, 36. ayet.
18 bk. Zariyat suresi, 19. ayet.
19 bk. Bakara suresi, 262, 264. ayetler; Müslim, Îmân 171.

42