Page 10 - Fıkıh 3. Ünite

FIKIH

3. Azimet ve Ruhsat

Oruç tutmak aslı itibariyle meş- Azimet, ârızi (geçici) hallere bağlı olmaksızın başta konan
ru bir fiildir. Fakat bayram gününde asli hükümlere verilen addır. Bu hükümler, kişinin sıkıntı ve
oruç tutmak tahrimen mekruhtur. zorluk gibi geçici durumlara bağlı olmadan, normal şartlar-
Çünkü bu günlerde insanlar, Al- da herkesin uymakla mükellef olduğu temel hükümlerdir.
lah’ın (c.c.) misafiri sayılırlar. Ayrı- Azimet; farz, vacip, haram, mekruh, sünnet, müstehap ve
ca bayram sevincini birlikte yiyerek mübah gibi bütün teklifî hükümleri içine alır. Örneğin beş
içerek yaşarlar. Oruç ise bu sevinci vakit namaz, Ramazan orucu azimet olarak farz kılınmış bi-
yaşamaya aykırıdır. İşte bu haricî rer hükümdür. Mükellefiyet şartlarını taşıyan herkes, ciddi
unsur sebebiyle bayramda oruç tut- bir mazereti olmadıkça her zaman bu hükmü yerine getir-
mak meşru sayılmamıştır.
mek mecburiyetindedir.
Ruhsat: Yüce Allah’ın kulların mazeretlerini ve onların
ihtiyaçlarını dikkate alarak koyduğu geçici hükümlerdir. Yani
ruhsat, genel olan azimet şeklindeki hükümleri yapmakta
ÖRNEKLER BULALIM sıkıntı duyan mükellefi bu sıkıntıdan kurtarmak için konulan

Aşağıdaki başlıklara uygun örnekler istisnalardır.
bulunuz. Örneğin çaresiz kalan kişi açlıktan ölecek durumda ka-
Tahrîmen mekruh olan; lırsa açlıktan ölmesini önleyecek asgari miktarda murdar et
yemesine, hasta veya yolcuların oruç tutmayı ertelemeleri-
ne ruhsat verilmiştir.

Tenzîhen mekruh olan; Ruhsat verilen hususlarda insan, azimet veya ruhsata göre
amel etmekte serbesttir. Ancak asli hüküm olması nedeniyle
ruhsat verilen durumdaki kişinin azimet ile amel etmesi, ör-
neğin hasta bir kişinin güçlüklere rağmen hayatını tehlikeye
sokmamak şartıyla, oruç tutması daha faziletli bir tutumdur.
Hastanın hayatı tehlikeye girecekse azimet ile amel etmesi ise
haramdır, ruhsat ile amel etmesi ise vacip olur. 10

ÖRNEKLER BULALIM
Aşağıdaki teklifî hükümlere siz de birer örnek bulunuz.
TEKLİFÎ HÜKÜM ÖRNEK 1 ÖRNEK 2

Farz Oruç tutmak .........................................................................
Vacip Bayram namazı kılmak .........................................................................

Sünnet Dişleri misvaklamak .........................................................................
Müstehab Yaşlı birine yardımcı olmak .........................................................................

Mübah Yemek içmek .........................................................................
Haram Yalan söylemek .........................................................................

Mekruh Camiye kirli elbiselerle gitmek .........................................................................
Müfsit Namazda konuşmak .........................................................................

10 Mustafa Baktır, “Azimet”, TDV, İslam Ansiklopedisi, C 4, s. 330.

50