Page 56 - Tefsir Okumaları 3. Ünite

MEAL VE TEFSİRİ YAPILACAK BAZI AYETLER

Hz. Peygamber (s.a.v.) onlara Kur’an ayetlerini okuyordu. Onun tebliğinin temelini Kur’an’ı

121
Kerim oluşturuyordu. O, insanları Kur’an’a davet ediyor, ayetleri yüzlerine okuyordu. Üslubu da
mesajı da mucize olan Kur’an, insanları etkiliyor, Müslüman olmalarına vesile oluyordu.

Hz. Peygamber (s.a.v.) onları şirkten, inkârdan, cahillikten, doyumsuz arzu ve heveslerden
arındırıyordu. Onları zulümden, faizden, içkiden, soygundan, hırsızlıktan, yalandan ve ihanetten

uzaklaştırıyordu. Üzerlerindeki tüm maddi ve manevi kirleri temizliyordu. Topluma adaleti, dü-
rüstlüğü, sevgiyi, fedakârlığı aşılıyordu. Onun sayesinde kalpleri temizlenen, ruhları yenilenen
insanlar yetişiyor, toplumun çehresi değişiyor, insanlığa hizmet edecek bireyler çoğalıyordu.

Araplar arasında gerçekleşen ferdî ve toplumsal değişimlerin temelleri Kur’an ile atılıyor,

Hz. Peygamber de (s.a.v.) Kur’an’ın tüm hükümlerini onlara ayrıntılı bir şekilde öğretiyordu.

Kur’an’ın yanında onlara hikmeti de öğretiyordu. Hikmet, (مــكح( kökünden olup bu kökün
manası ıslah etmek, düzeltmek maksadıyla engellemek, alıkoymaktır. Hikmet de sahibini yanıl-
mak ve sapmaktan koruduğu için bu ismi almıştır. Hikmet kelimesi, Kur’an-ı Kerim’de yirmi kere
122
geçmektedir. Bu kelime İbn Abbas’a göre Kur’an bilgisi, Süddî’ye göre peygamberlik, Katâde’ye
göre Kur’an’la ilgili doğru anlayış (fıkıh), Mücâhid’e göre sözde ve davranışta doğruyu yakalamak
anlamlarına gelir. Süleyman b. Mukatil’e göre hikmet Kur’an’da geçtiği yere göre beş şekilde
123
tefsir edilir:

a) Kur’an’daki emir ve nehiylerden oluşan nasihatlar

b) Anlama/kavrama

c) Nübüvvet

d) Kur’an tefsiri

124
e) Kur’an-ı Kerim
İmam Şafi’ye göre hikmet Resulullah’ın (s.a.v.) sünnetidir. Hikmeti geniş anlamıyla ele
125
alacak olursak Hz. Peygamber (s.a.v.) onlara doğru bir anlayışı, Kur’an’ın inceliklerini, dinin tüm
özelliklerini, en güzel davranış biçimlerini öğretiyordu.

Hz. Peygamber (s.a.v.) onlara gayba dair

haberleri, peygamberlerin hayatlarını, geçmiş ka- YORUMLAYALIM
vimlerin kıssalarını, cennet ve cehennemi, ahiret “Şiirin bir kısmı, şüphesiz hikmettir.”
hayatını öğretiyordu. Başka yerlerden öğrenilme- (Buhari, Edep, 90) hadis-i şerifini hikmet
şiir münasebeti açısından yorumlayınız.
si mümkün olmayan bu bilgileri sadece Hz. Pey-
gamber’den (s.a.v.) öğreniyorlardı.

121 bk. En’an suresi, 51. ayet.
122 İsfehani, El Müfredat, “h-k-m” maddesi, s. 421, 423; Diyanet İslam Ansiklopedisi, C 17, s. 503.
123 Kur’an Yolu, Türkçe Meal ve Tefsiri, C 1, s. 296.
124 Mukatil b. Süleyman, Kur’an Terimleri Sözlüğü, s.138-140
125 Râzi, Mefatihu’l Gayb, C 4, s. 70.

172