Page 14 - Tefsir Okumaları 1. Ünite

KUR’AN’I ANLAMAYA GİRİŞ

“Allah (c.c.) bir insanla ya vahiyle veya perde arkasından konuşur. Yahut ona kendi
izniyle dilediğini vahyedecek bir elçi gönderir. Doğrusu O, çok yücedir, her hükmü ve işi

hikmetli ve sağlam olandır.” 30

Ayet-i kerimeye göre Allah Teâlâ (c.c.) kullarına üç yolla hitap eder, onlarla konuşur:

Birincisi vasıtasız olarak kulunun kalbine vahyeder. Bu şekilde vahy, sözün ruhani bir yolla

vasıtasız olarak insanın içine doğması ve alınması hâlinde ortaya çıkar. Bu tür vahiy, hem pey-
gamberler hem de insanlardan bazıları için söz konusudur. Peygamberlere uykuda gelen vahiy
buna örnek teşkil eder. Kendine bu tarz bir vahiy gelen peygamber uyandığı zaman kalbinde doğ-
ruluğu kesin bir bilgi bulur ve onun vahy eseri olduğuna yakîni bir şekilde inanır. Peygamberlerin

dışındakilere yapılan bu şekil vahy ise ilham anlamındadır. Nitekim Hz. Musa’nın (a.s.) annesine
31
ve Hz. İsa’nın (a.s.) havarilerine bu tarzda vahyolunduğu belirtilir.
32
İkincisi, Peygamberine perde arkasından vahyeder. Bunda da vahiy meleği Cebrail’in (a.s.)
aracılığı söz konusu değildir. Allah Teâlâ (c.c.) bazı cisimlerde ve kulaklarda söz yaratıp işittirir. Bu

söz doğrudan doğruya kalbe değil, kulaktaki işitme gücüne söylenir ki perde arkasından olması bu
yönüyledir. Ayrıca bu tarz bir iletişimde sözü dinleyen konuşanı göremez. Sadece kendisine yakın
bir yerden harikulâde bir şekilde hitap eden gizli bir varlık olduğunu anlar. Allah Teâlâ’nın (c.c.)
33
Hz. Musa (a.s.) ile Tûr Dağı’nda konuşması bu neviden bir konuşmadır. 34

DÜŞÜNELİM-ÖĞRENELİM
Peygamberimiz’in (s.a.v.) Kur’an vahyini alması açısından şu ayetler üzerinde düşününüz
ve vahiy olayının nasıl gerçekleştiğini anlamaya çalışınız:

“Resulum! Sana vahyedilen ayetleri hemen ezberleyip bellemek için dilini kıpırdatma.
Çünkü onu senin kalbinde toplayıp ezberletmek de, onu dilinde akıtıp okutmak da bize aittir.
Biz onu sana okuduğumuzda, sen de onun okunuşunu tâkip et. Sonra onu açıklamak da el-
bette bize ait bir iştir.”

(Kıyâmet suresi, 16-19. Ayetler)

“Hak olan, hakimiyetin gerçek sahibi olan Allah (c.c.) yüceler yücesidir. Resulum! Sana
vahyedilmesi henüz tamamlanmadan önce unutma endişesiyle Kur’an’ı okumakta acele et-
me! “Rabbim! Benim ilmimi artır!” diye dua et.”

(Taha suresi, 114. ayet)

Üçüncüsü ise bir melek vasıtasıyla vahyeder. Bu tür vahiyde Allah Teâlâ (c.c.) vahyini
bildirmek üzere Cebrail’i (a.s.) aracı olarak gönderir. Kur’an-ı Kerim’in Peygamberimiz’e (s.a.v)
vahyi umumiyetle bu üçüncü yolla olmuştur. Bu tür vahy de farklı şekillerde gerçekleşir. Çoğu kere

Cebrail (a.s.) Peygamberimiz’e (s.a.v.) görünmeden gelir, ona Allah’ın (c.c.) ayetlerini vahyeder.

30 Şûrâ suresi, 51. ayet.
31 bk. Taha suresi, 38-39. ayetler; Kasas suresi, 7. ayet.
32 bk. Mâide suresi, 111. ayet.
33 bk. Çelik, Hakk’ın Daveti, C 4, s. 450; Tefsir Usulü ve Tarihi, s. 48.
34 bk. Taha suresi, 11-23. ayetler; Kasas suresi, 30-35. ayetler.

22