Page 10 - Siyer 4. Ünite

SIYER

2.2. İlk Seriyyeler

Hz. Peygamber farklı amaçlarla çeşitli bölgelere küçüklü büyüklü seriyyeler gönderdi. Bu seriy-
yelerin ilki Ramazan’da hicretin yedinci ayında Hz. Hamza’nın komutan olarak görevlendirildiği
ve otuz sahabenin katıldığı Seyfü’l-bahr Seriyyesi’dir. Şam tarafından gelen Ebu Cehil’in yönet-
tiği üç yüz kişilik kervan üzerine gönderilen seriyye Seyfü’l-bahr mevkiinde Kureyş kervanı ile
karşılaştı. Her iki grubun da müttefiki olan Mecdi b. Amr el-Cühenî’nin arabuluculuğu sayesin-
de herhangi bir çatışma olmadı. Hz. Hamza, Medine’ye dönüşünde olanları anlattığında Resu-
lullah (s.a.v.) , Mecdi b. Amr’ın savaşı önleyen çabasından dolayı memnuniyetini ifade etmiştir. Bu
seriyyenin taşıdığı beyaz renkte bir bayrak Hz. Peygamber’in edindiği ilk sancak olma özelliği
taşıyordu. O, bu sancağı Hz. Hamza için bağlamıştı.
27
Ubeyde b. Hâris komutasında gönderilen diğer seriyyenin yönü aynı yılın Şevval ayında Rabiğ’e
olmuştur. Altmış kişinin yer aldığı seriyye Ebu Süfyan’a bağlı iki yüz kişi ile karşılaştı. Karşılıklı ok
atma dışında bir çatışma yaşanmadı. Sa’d b. Ebi Vakkas İslam tarihinde ilk ok atan kişi unvanını
bu seriyyede kazanmıştır. 28

Hz. Peygamber’in sancağını Zilkâde ayında bu sefer Sa’d b. Ebi Vakkas’ın komutanlığını yaptığı
seriyye taşıdı. Resul-i Ekrem, Sa’d’dan (r.a.) Harrar denilen yeri geçmemesini, Kureyş’in kervanını
burada beklemelerini istedi. Yaya olarak hareket eden seriyye gündüz gizlenip gece yollarına
devam etti. Kervan bir gün önce geçtiği için herhangi bir karşılaşma olmadı. 29
Seriyyeler arasında sonuçları bakımından en dikkat çeken Abdullah b. Cahş komutasında Me-
dine civarına gönderilen seriyyedir. Hicretin ikinci yılının Cemâziyelâhir ayında yola çıkan as-
kerî birliğin görevi keşiflerde bulunmak ve istihbarat toplamaktı. Hz. Peygamber mühürlü bir
mektup vererek talimatın ikinci günün sonunda açılmasını istemiş ve ona uygun davranılma-
sını emretmişti. Resulullah (s.a.v.) mektupta Nahle mevkisinde konaklamasını istediği Abdullah b.
Cahş’tan Kureyş hakkında bilgi edinmesini istiyordu. Nihayet Mekkelilere ait bir kervanın o böl-
geden geçtiği görüldü. Müslümanlar haram aylarda bulunmaları sebebiyle tereddüt etmeleri-
ne rağmen saldırmaya karar vererek bir müşriki öldürüp iki esir aldılar ve el koydukları kervan
malları ile Medine’ye geldiler. Rahmet Elçisi görevlerinin dışına çıkan seriyyenin haram aylar-
da kan dökmesinden hoşnut olmadı. Bunun üzerine inen ayetler, müşriklerin Müslümanlara
30
yaptıklarının daha büyük günah olduğunu bildirdi. Esirler fidye karşılığında serbest bırakılırken
içlerinden Hakem b. Keysan Müslüman olarak Medine’de kalmayı tercih etti. Ayrıca bu sefer
sonrasında alınan mallar elde edilen ilk ganimet oldu. 31

AYETLERİN IŞIĞINDA

“Sana haram ayı, yani onda savaşmayı soruyorlar. De ki: O ayda savaşmak bü-
yük bir günahtır. (İnsanları) Allah yolundan çevirmek, Allah’ı inkâr etmek, Mes-
cid-i Haram’ın ziyaretine mani olmak ve halkını oradan çıkarmak ise Allah katında
daha büyük günahtır. Fitne de adam öldürmekten daha büyük bir günahtır. Onlar eğer
güçleri yeterse, sizi dininizden döndürünceye kadar size karşı savaşa devam ederler…”
(Bakara suresi, 217. ayet.)

Bedir Savaşı’ndan önce Resulullah’ın (s.a.v.) bizzat başında olduğu bazı seferler de yapıldı. Bunlar
Kureyş’in ticari alanını daraltmayı amaçlayan Ebvâ, Buvat ve Zü’l-uşeyre Gazvesi’dir. Resulullah’ın (s.a.v.)
ilk gazvesi olması bakımından Ebvâ Gazvesi’nin ayrı bir yeri vardır. Hz. Peygamber’in diğer bir seferi
Safvan Gazvesi’dir. Kürz b. Cabir Fihrî’nin Medine civarına saldırması üzerine Resulullah (s.a.v.) düşmanı
27 Vâkıdî, Meğâzî, C 1, s. 9,10.
28 İbn Sa’d, Tabakât, C 3, s. 130.
29 İbn Hişâm, es-Sîre, C 2, s. 251.
30 İbn Sa’d, Tabakât, C 2, s. 9-10.
31 bk. Bakara suresi, 217. ayet; Vâkıdî, Meğâzî, C 1, s. 13-19.

9898