Page 18 - Hitabet ve Mesleki Uygulama 1. Ünite

HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA

Allah Teala Hz. Musa (a.s.) ve Hz. Harun’u (a.s.) Firavun’a gönderirken yumuşak bir üslup kullanma-
larını tavsiye etmiş ve şöyle buyurmuştur:

ىشخي وَا ركَذتي هلعَل انِيَل ًلاوق هَل َلاوقف
َ
َّ
ُ َ
ٰ ْ
ً
ْ ُ
َ ْ
َ
َّ َ ُ َ
ّ
ُ
“Ona (Firavun'a) yumuşak söz söyleyin. Belki o, nasihat dinler veya Allah’tan korkar.”
26
Hz. İbrahim’in (a.s.) babasına hitap tarzını nakleden NOT EDELİM
ayetlere baktığımızda onun da yumuşak bir üslup kul-
landığını görmekteyiz. Meryem suresinin 42-45. ayet- Konuşmayı daha etkili ve güçlü kı-
lerinde Hz. İbrahim (a.s.) “Babacığım, babacığım..!”şek- lan önemli unsurlar şunlardır:
linde hitap ederek nezaket, saygı ve tevazu üslubunu
• İşitilebilirlik
benimsemiştir.
• Akıcılık
Hz. Peygamber (s.a.v.) insanları Allah yoluna davet • Telaffuz
ederken, son derece nazik ve sevecen bir tavırla hare- • Ses tonu ve vurgular
ket etmiştir. Bir kimsede hoşlanmadığı bir şey gördü- • Kelime hazinesi
ğünde yüzüne vurmamış, onu insanlar arasında utan- • Üslup
dırmamıştır. Onun tebliğ metodunu şu hadis özlü bir • Konuya vakıf olmak
şekilde anlatmaktadır: “Allah bütün işlerde yumuşak • Zamanlama
davrananları sever.” • Güncellik
27

4.3. Dinî İletişimde Beden Dili

İnsanlar arasındaki iletişimde beden dilinin önemli bir yeri vardır. El, kol, baş ve vücudun diğer
kısımları ile yapılan, sözlü mesajı destekleyici bedensel mesajlara “beden dili” adı verilir. Beden dili
jest ve mimiklerle gerçekleşir. Baş, el-kol, ayak-bacak hareketleri ya da bedenin tümünün kullanımı
jestleri oluşturur. Yüz kaslarının herhangi bir anlamı ifade etmek için kullanımı ise mimikleri meydana
getirir.

Beden dili sözlü mesajı güçlendirir, anlamı kuvvetlendirir. Gündelik yaşantımızda çoğu kez farkın-
da olmadan beden dilini kullanır, olaylara ve durumlara bedensel tepkiler veririz. Asık surat, çatık kaş,
düşük omuz sıkıntılı olduğumuzu belli ederken; gözlerin ışıl ışıl olması, hafif tebessüm ve hareketlilik,
mutlu olduğumuzu gösterir.
Dinî iletişimde kullanabileceğimiz bazı jestler şunlardır: Yüce Allah’tan veya gökyüzünden bahse-
derken sağ elin işaret parmağı uzatılıp kol dikey olarak kaldırılabilir. Dinleyicilere söz yöneltilecekse,
sağ elin işaret parmağı uzatılırken, kol da dinleyicilere doğru tutulabilir ve vücut hafifçe öne doğru
eğilebilir. Bir şeyin tartılmasını veya karşılaştırmayı anlatmak için terazinin iki kefesinin inip çıkma-
sından hareketle örnekler verilebilir. Bir şey doğrulanırken veya yemin edilirken sağ el açık olarak
göğsün üzerine konulabilir. Büyük bir şey anlatılırken her iki kol yukarıya kaldırılarak birbirinden

26 Tâhâ suresi, 44. ayet.
27 Buhârî, "İsti’zân", 22; Ebû Dâvûd, "Edeb", 11.

28