Page 13 - Hadis Metinleri 6. Ünite

6. ÜNİTE

Son iki hadisiyle Rasûl-i Ekrem (s.a.v), müminin mide-
sine aşırı düşkün olmamasını; tokgözlü, kanaatkâr ve fedakâr BİLGİ KUTUSU
olup yiyeceğini paylaşmasını tavsiye eder. Birlikte yemenin Abdullah b. Abbâs (r.a) şöy-
bereket vesilesi olarak herkese yeteceği mesajını verir. Her le diyor: “İki şey sana bulaşmadığı
şeyden önce mideyi tıka basa doldurmak yerine az yemek;,- sürece dilediğini ye, dilediğini giy:
sağlığı korur; aklın ve zihnin verimli çalışmasını sağlar. Her İsraf, kibir ve gurur.”
iki hadis de tıbbı Nebevi’nin temel niteliğini oluşturan ko-
ruyucu hekimlik açısından önemlidir. Gerçekten de hadis ve BİLGİ KUTUSU
sünnetin öğrettiği yemek adabı dikkate alınmadan erdemli
olmak kolay değildir. Ali el-Cürcânî’ye niçin sürek-
li çorba içtiği sorulduğunda: “Ben
Yeme içmede gerekli olan ölçü; Allah’a (c.c) kulluk gö- kuru lokmayı çiğneyip yutuncaya
revini ve geçimini sağlama sorumluluğunu yerine getirecek, kadar yetmiş kere Allah’ı anarım.
vücudun kuvvetini devam ettirecek bir miktardır. Bu miktar, Bu sebeple kırk senedir ekmek çiğ-
kişilerin ihtiyaçlarına göre az veya çok değişir. nemekle uğraşmadım” der.

İmam Gazzâlî, az yemenin ve açlığın faydalarını mad-
deler hâlinde özetle şöyle anlatır:
OKUYALIM
1. Açlık anında kalbe ve beyne fazla kan hücumu olma- DEĞERLENDİRELİM
dığı için düşünme gücü artar, anlayış ve seziş kabiliyeti ge-
lişir. Sürekli tokluk tembellik doğurur, kalbi köreltir ve hızlı Hz. Âişe (r.a) diyor ki:
kavrama kabiliyetini zayıflatır. “Üzerimizden aylar geçerdi de
evimizde yemek pişirecek bir ateş
2. Az yemek ve açlık, incelik ve gönül huzuru sağlar. yakmazdık. Bizim yemeğimiz sadece
Allah’ı (c.c) anmaktan zevk almak ve zikre devam etmek bu hurma ile sudan ibaretti. Ancak bize
sayede mümkün olur. bir parça (hediye) et gelirse o başka!”

3. İnsan açlık anında Rabb’ine daha bir içtenlikle yö- (Buhârî, Rikâk, 17; Hibe, 1.)
nelir, kulluğunu idrak eder, acizliğini anlar, kibir ve gururdan “Hakikaten Rasûlullah bir gün-
uzaklaşır, Allah’ın (c.c) yüceliğini, rahmet ve merhametini- de iki defa doya doya ekmek ve zey-
nin sonsuzluğunu kavrar. tinyağı yemeden vefat etti.”
4. Aç kalan insan, muhtaç ve yoksulların hâlini anlar. (Müslim, Zühd ve Rekâik, 29.)
Tok ise aç kimsenin hâlinden anlamaz. Böylelikle açlık çe-
kenler, Allah Teâlâ’nın (c.c) nimetlerinin kıymetini bilir, aza-
bını ve imtihanını unutmaz. Çünkü bazı toplumlar bol nimet-
lerle, bazıları da açlıkla imtihan olunur.

5. İnsanı her türlü kötülüğe sevkeden nefistir. Nefse hâ-
kimiyet, az yemek ve açlıkla sağlanır. Çünkü Allah’ın emrine
isyan, kuvvet ve şehvetten kaynaklanır. Kuvvet ve şehvetin
kaynağı ise yeme içmedir. Yemeği azaltmak, şehveti ve kuv-
veti zayıflatır.

6. Açlık, çok uyumayı engeller. Çünkü çok yiyenler çok uyurlar. Çok uyku ise kalbi karartır, zihnî
faaliyetleri engelleyerek çalışmayı önler. Çok uyuyanlar Allah’a (c.c) karşı kulluk görevlerini de hakkıyla
yerine getiremezler. Âlimlerimiz, çok uykuyu bütün felaketlerin sebebi olarak kabul ederler.

115