Page 6 - Hadis Metinleri 1. Ünite

HADİSLERİ YORUMLAMA
VE ANLAMA

d) Tatbik: Hz. Âişe’nin (r.a) ifadesiyle “ahlakı Kur’an
olan Hz. Peygamber” , hep Kur’an ile hemhâl olmuş;
12
onun inanç, ibadet ve ahlak esaslarını kişisel ve sosyal
hayatında uygulamış ve ümmetine örnek olmuştur. Daha
önce geçen şu ayet, burada tekrar düşünülmelidir: “An-
dolsun ki Allah’ın Rasûlü’nde, Allah’ı ve ahiret gü-
nünü hesaba katan ve onu sürekli anan sizler için en
güzel bir örneklik vardır.” 13

Muallim Nâcî (1849-1893), Rasûlullah’ın (s.a.v)
Kur’an’la olan güçlü münasebetini şöyle anlatmıştır:

Hüsn-i Kur’an’ı görür insan olur hayran sana,
Dest-i kudretle yazılmış hilyedir Kur’an sana.

Ziya Paşa (1825-1880) ise duygularını şöyle dile ge- ٍ ِ ِ
َ َّ
ُ
َ
َ
tirmiştir: ميظع ٍ قُلخ يَلعَل كنا و
َ
“Elbette sen yüce bir ahlak üzeresin.”
Öyle bir mektebe oldu ki daim (Kalem suresi, 4. ayet.)
Cenâb-ı Hak oldu zatına muallim.
2.3. Hadislerde Konu Bütünlüğü

Hadislerde konu bütünlüğü, ilgili hadis metinleri ara- BİLGİ KUTUSU
sında anlam bütünlüğünün sağlanması demektir. Bu yüz-
den aynı konuya dair hadislerin bir kısmını dikkate alıp Hadis âlimlerine göre hadis ve sün-
diğerlerini terk etmek, eksik ve yanlış sonuçlara götürür. netin dört işlevi vardır:
Sağlıklı bir sonuca ulaşabilmek için ilke olarak külli yak- 1.Kur’an çerçevesinde yeni hüküm-
laşım yani konuyla ilgili hadisleri bütün tarikleriyle bir ler getirmek
araya getirmek, iç bütünlüğü içinde okumak ve değer- 2.Kur’an’ı açıklamak
lendirmek gerekir. Bu bütünlüğün dikkate alınmaması 3.Kur’an’ın hükümlerini pekiştir-
hâlinde, özden uzaklaşılması, din ve toplum eksenli bir- mek 4. Kur’an’ı tatbik etmek
takım problemlerin yaşanması kaçınılmazdır.
Örnekğin “İslam garip olarak başladı. Başladığı gibi yine garip olarak dönecektir. Öyleyse ne mutlu o

َ
َ
gariplere! (ِءابر ُ غْلِل ىبو ُ طَف ابيِر َ غ أدب امَك دوعيسو ابيِر َ غ ملاسِ ْ لا أدب)” hadisinin Müslim rivayetinde
14
َ
َ
ُ
َ
ْ
َ
َ َ
ً
َ َ ُ ُ َ َ َ ً
müjdelenen “garipler” hakkında bilgi geçmez. Ancak hadisin diğer tariklerinde, sayıları az olan o “garip-
ler” şu şekilde açıklanır: “Onlar benden sonra halkın bozduğu yol ve yöntemimi (sünnet) düzeltirler.”
15
veya “İnsanlar bozulduklarında (onları) düzelten kimselerdir.” 16
Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi aynı konuyla ilgili hadislerin tamamı bir bütünlük içinde değerlen-
dirilmediği zaman Rasûlullah’ın (s.a.v) mesajı tam ve doğru anlaşılmamış olur.
12 Müslim, Müsâfirîn, 139.
13 Ahzâb suresi, 21. ayet.
14 Müslim, İman, 232.
15 Tirmizî, İman, 13.
16 Ahmed b. Hanbel, IV, 73.

14