Page 8 - Hadis Metinleri 1. Ünite

HADİSLERİ YORUMLAMA
VE ANLAMA

3. HADİSLERİN KAYNAĞININ TESPİTİ VE TEMEL HADİS KAYNAKLARI

Tabiin dönemi hadis âlimlerinden Muhammed İbn Sîrîn’in (ö. 110/728) şu sözü, hadislerin sıhhati-
ni tespit işinin ve onların dayandığı kaynakların ne denli önemsendiğini gösterir: “Hakikaten bu hadis

ilmi, dindir. O hâlde dininizi kimlerden alıp naklettiğinize iyi bakın (نمع اور ُ ظْناَف نيِد مْلِعْلا اَذه َّ نِإ
َ
َ
ٌ
ْ َّ
َ
ُ
ْ
ُ َ
َ
18
م ُ كنيِد َ نوُذخأت)” .
ْ
Tebe-i tabiin âlimlerinden Abdullah İbnü’l-Mübârek (ö. 181/797) diyor ki: “Bana göre isnad dindendir.
Eğer isnad olmasaydı isteyen istediğini söylerdi.” Onun şu uyarısı da meşhurdur: “Dininin hüküm ve
19
meselesini isnadsız olarak talep eden kimse, çatıya merdivensiz olarak çıkmak isteyene benzer.” Demek
oluyor ki isnadı olmayan bir hadisin kıymeti yoktur. Gayrimenkul bir mülk için tapu ne ise hadis için de
senet odur.
Öte yandan Yahya b. Maîn (ö. 233/847), “Eğer sahanın otoriteleri olmasaydı şeriatın naklinde geçersiz
ve asılsız haberler, bilgiler çok olurdu.” der. Gerçekten de tarih boyunca alanın otoriteleri tarafından sened
ve metin tetkiki yapılarak ravilerin güvenilir olup olmadıkları ele alınmıştır. Böylece hadislerin sübut ve
sıhhat durumları hakkında hüküm verilmiştir.

Senedleriyle birlikte hadis metinlerini ihtiva eden ve Kütüb-i Sitte (altı ana kitap) adıyla bilinen temel
hadis kitapları ve müellifleri şunlardır:
1. Buhârî (ö.256/869), el-Câmiu’s-Sahîh: Asıl adı, BİLGİ KUTUSU
el-Câmiu’s-Sahîh e1-müsned min hadîsi Rasûlullah sal- Buhârî ve Müslim’in eserleri,
lallâhü aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmih olan sahih hadislerden oluştuğu için “Sahî-
eserde, tekrarlar hariç 4.000 hadis mevcuttur. Kitap, se- hayn” diye isimlendirilir. Bu iki âlime
kiz cilt halinde basılmıştır. hadis ilmindeki yerlerinden dolayı

2. Müslim (ö.261/874), Sahîh: Asıl adı el-Müsne- ”Şeyhayn”, eserlerindeki ortak hadis-
dü’s-Sahîh olan eser, Sahîh-i Müslim diye meşhur ol- lere de “Müttefekun aleyh” denilir.
muştur. Tekrarlar hariç 4.000 kadar hadis içeren Sahih,
beş cilt hâlinde basılmıştır.

3. Ebû Davut (ö.275/888), Sünen: 4.800 hadis içeren eser, beş cilt halinde basılmıştır.

4. Tirmizi (ö.279/892), Sünen: Bu kitap el-Câmiu’s-Sahîh adıyla da bilinir. Yaklaşık 4.000 hadis içe-
ren Sünen, beş cilt hâlinde basılmıştır.

18 Müslim, Mukaddime, 7.
19 Müslim, Mukaddime, 5; Tirmizî, Sünen, V, 740.

16