Page 5 - Hadis 3. Ünite

HADİS TARİHİ

Peygamber Efendimizden sonraki dönemde hadis yazmaya ve yazdıklarını toplamaya ilk
teşebbüs eden halifeler Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömer olmuştur. Hz. Ebu Bekir 500 civarında
hadisi bir nüshada toplamıştır. Hz. Ömer ise hadisleri yazıp yazmama konusunda tereddüt
etmiş, bu konuyu önde gelen sahabilerle istişare etmiş, onların uygun görmesi üzerine yaz-
maya karar vermiş, ancak her iki halife de sonradan bu işten vazgeçmiştir. Onların hadisleri
13
yazmaktan vazgeçmelerinin iki temel sebebi vardır. Biri hadisleri Peygamber Efendimizin
ağzından çıktığı şekilde nakledememe korkusudur. Diğeri de fetihlerle genişleyen İslam dün-
yasında yeni Müslüman olanların Kur’an okumayı öğrenmeden hadisle meşgul olmaya yö-
nelecekleri endişesidir. 14

DÜŞÜNELİM

Sahabe, hadisleri ve diğer ilimleri sadece bilgi edinmek için değil, davranışlarını dü-
zeltmek ve onları hayatlarına uygulamak için öğrenirlerdi. Ünlü tâbiî Ebu Abdurrahman
es-Sülemî (ö. 73/692) şunu nakleder: “Bize Kur’an’ı okutup öğreten sahabi hocalarımız
şunu anlattılar: Onlar Resulullah’tan on ayet öğrendiklerinde önce bunlarda var olan
bilgiyi öğrenip bunları hayatlarına uygular, sonra diğer ayetlere geçerlerdi. Biz ilimle
ameli birlikte öğrendik derlerdi.”
(Ahmed b. Hanbel, Müsned, C 5, s. 410.)
Sahabenin yukarıda anlatılan tutumunu, bilginin amele dönüşmesi ve amele dönü-
şen bilginin muhafazası bakımından düşününüz.

Hadis yazan sahabilerden Sa’d
b. Ubâde (ö. 14/695?), Ali b. Ebu YAZALIM
Tâlib (ö. 40/660), Ebu Hüreyre (ö.
58/678), Semüre b. Cündeb (ö.
60/680), Abdullah b. Amr b. Âs
(ö. 65/684), Abdullah b. Abbâs (ö.
68/687), Abdullah b. Ömer b. Hat-
tâb (ö. 73/692) ve Câbir b. Abdul-
lah (ö. 78/697) derledikleri hadisle-
ri es-Sahîfe ismi verilen küçük çaplı Hadis Yazan
not defterlerine kaydetmiş, bu not- Sahabiler
lardaki hadisler sözlü veya yazılı
olarak talebelere, bunlar yoluyla da
sonraki dönemin büyük kitaplarına
intikal etmiştir. Fakat bu notlar za- Yukarıda boş bırakılan yerlere hadis yazdığını
man içinde çeşitli sebeplerle kay- bildiğiniz sahabi isimlerini yazınız.
bolmuştur.
15

13 Hatîb el-Bağdâdî, Takyîdü’l-İlm, s. 49-50.
14 Zehebî, Tezkiretü’l-Huffâz, C 1 s. 5-6-7.
15 Talat Koçyiğit, Hadis Tarihi, s. 41-68.

65