Page 4 - Hadis 3. Ünite
P. 4
HADİS
Peygamber Efendimizin devlet başkanı olarak yazdırdığı birçok belge ile bunların içeriği
hadis olarak nakledilmiş ve hadis kitaplarına girmiştir. Medine devlet anayasası, nüfus sa-
yımı sonuçları, diplomatik yazışmalar, İslam’a davet mektupları, valiler ve komutanlarla ya-
pılan yazışmalar, anlaşma metinleri, alım satım belgeleri, zekât ve vergilerin miktarı ile ilgili
bilgilendirme yazıları, beratlar (emannâme) ve istek üzerine verilen belgeler bunlar arasında
yer almaktadır. 10
2. Sahabe Döneminde Hadis
Peygamber Efendimizin 11 (632) yılında ve-
KONUŞALIM fatıyla başlayan ve 110 (728) yılında son saha-
binin vefat etmesiyle biten zaman dilimine Sa-
Ashabın Resulullah’ın huzurunda habe Dönemi denir. 11
nasıl durduğundan ve onu dinledi- Sahabe; Peygamber Efendimiz devrinde Al-
ğinden bahseden kaynaklar “Sanki
başlarının üzerinde kuş varmışçası- lah’ın Resulünü örnek alarak yaşar, bilmedik-
na hareketsiz dururlardı.” ifadesini lerini ondan sorarak öğrenir, karşısına çıkan
kullanırlar. Onların bu davranışının problemleri onun rehberliğinde çözerdi. Resul-i
bize ne anlattığı üzerinde konuşa- Ekrem’in vefatıyla birlikte artık canlı rehber kal-
lım. mamış, bundan dolayı Kur'an-ı Kerim’de yer al-
mayan meselelerin çözümü için artık hadise ve
sünnete başvurma ihtiyacı doğmuştur. Bunun
BİLGİ KUTUSU yanında Peygamber Efendimize iman eden, an-
cak onu görme şerefine erişemeyen yeni Müs-
Peygamber Efendimiz ile uzun lümanlar onun sözleri, davranışları, emirleri,
zaman bir arada bulunan birçok sa- yasakları, ahlakı, şemâili ve hayatı ile ilgili bilgi-
habi, hadislerin naklinde hata etme lerin izini sürmeye başlamış; bunları öğrenmek
veya olduğu gibi rivayet edememe için de ashab-ı kirâma müracaat etmişlerdir. Bu
endişesiyle fazla hadis nakletme-
mişlerdir. (Muhammed Acâc el- hususlar sahabe döneminde hadis ve sünnetin
Hatîb, es-Sünne Kable’t-Tedvîn, s. 92 araştırılmasına ve tespit edilip not edilmesine
vd.) Bununla birlikte 1000 civarında önemli katkı sağlamıştır.
sahabinin Efendimizden hadis nak- Peygamber Efendimize saygı konusunda son
lettiği, bunlardan 52 kişinin hadisleri
aynı zamanda yazdığı bilinmektedir. derece titiz davranan sahabe, aynı titizliği ondan
Hadis nakleden ravilerden 125 ka- nakledilen hadisler konusunda da göstermiştir.
darı hanım sahabidir. Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer ve Hz. Ali gibi halîfe sa-
(Muhammed Mustafa el-A’zamî, İlk habiler, özellikle hukukî ve idarî konularla ilgili
Devir Hadis Edebiyatı, s. 34 vd.) bir kısım hadisleri kabul etmek için şahit iste-
miş veya yemin verdirmişlerdir. Ancak örneği
12
az olan bu uygulamalar prensip olarak yaygın biçimde kullanılmamış, ihtiyaç duyuldukça bu
yola başvurulmuştur.
10 Muhammed Hamidullah, el-Vesâiku’s-siyâsiyye, s. 43 vd.
11 İsmail Lütfi Çakan, Hadis Usulü, s. 72-73.
12 Muvattâ, Ferâiz, 4; Ayrıca bk. Müslim, Âdâb, 36-37; İbn Mâce, İkâme, 193.
64
