Page 2 - Hadis 3. Ünite

HADİS

1. Peygamber Efendimiz Döneminde Hadis

Peygamberlik hayatı döneminde temel görevi in-
sanlara dini öğretmek olan Peygamber Efendimiz,
bu görevini Kur'an-ı Kerim’i okuyarak ve açıklayarak
yapmıştır. Ayet bulunmayan konularda ise kendisi
tarafından konulan kurallar, yapılan izahlar ve uygu-
lamalarla çözüm üretmiştir.

Allah’ın Resulü bu anlamdaki söz, davranış ve
uygulamalarını bizzat öğrenmeleri ve başkalarına
da öğretmelerini ashabına tavsiye etmiştir. Nite-
kim kendisini görmek için Medine’ye gelen ve bu-
rada yirmi gün kalan genç sahabi Mâlik b. Huvey-
ris el-Leysî (ö. 74/693) ile arkadaşlarını kabilelerine
yolcu ederken “Şimdi ailelerinize dönüp öğrendikle-
Muhammedun Resulullah
rinizi onlara da öğretin.” buyurmuştur.
1
Vedâ Haccı esnasında söylendiği bilinen “Burada bulunanlar, sözlerimi bulunmayanlara
iletsin!” şeklindeki emri ile “Sözümü işiten ve işittiği şekilde bir başkasına ulaştıran kişinin
2
Allah yüzünü ak etsin” anlamındaki hadisinde de buna işaret vardır. Bu emirleri dikkate
3
alan sahabe, Peygamber Efendimiz devrinde ondan aldıkları bilgiyi başkalarına da taşımanın
gayreti içinde olmuştur.

Ashab-ı Kirâm Peygamber Efendimiz devrinde hadisleri öğrenme ve başkalarına öğretme
konusunda aynı imkâna sahip değildi. Onlardan bir kısmı Resul-i Ekrem’in yanından ayrılma-
dığı için çok hadis duyma imkânı bulmuş, bir kısmı ise işiyle gücüyle meşgul olmuş ve Efen-
dimizle ancak zaman zaman görüşebilmiştir. Az görüşenler haliyle daha az hadis duymuş ve
öğrenmiş, ancak bunlar da eksiklerini diğer sahabilerden öğrenerek telafi etmiştir.

Çok hadis rivayet eden sahabilerden Ebu Hüreyre şöyle der:

“Muhacir kardeşlerimiz pazarda ticaretle, Ensar ise bahçelerinde iş güçle uğraşırken, Ebu
Hüreyre karın tokluğuna Peygambere hizmet ediyor, onların bilmediklerine de şahit oluyor-
du.”
4
Ebu Hüreyre bu sözüyle sahabenin aynı derecede hadis bilgisine sahip olmadığına işaret
etmiştir.
Hz. Ömer ise Ensar’dan olan komşusu İtbân b. Mâlik (ö. 50/670) ile ilgili olarak şunu an-
latır:

“Ensâr’dan bir komşum ile beraber Benî Ümeyye b. Zeyd yurdunda oturuyordum. Burası,
Bu yer Medine’nin Avâlî bölgesinde idi. Resulullah'ın (s.a.v) yanına nöbetleşe gelirdik.
1 Buhârî, İlim, 25.
2 Buhârî, İlim, 9; Müslim, Hac, 446.
3 Tirmizî, İlim, 7.
4 Buhârî, İlim, 42.

62