Page 15 - Fıkıh Okumaları 6. Ünite

6. ÜNİTE

Ölüden diriye organ naklinin caiz olabilmesi için şu şartların bulunması gerekir:
1. Organ naklinde zaruretin bulunması
2. Konunun uzmanlarında hastanın bu tedavi ile iyileşeceğine dair güçlü bir kanaatin oluş-
ması
3. Ölümünden önce kendisinin veya ölümünden sonra mirasçılarının onayının alınmış olması
4. Tıbbi ve hukuki ölümün kesinleşmiş olması
5. Organın bir ücret ve menfaat karşılığında verilmemiş olması
6. Alıcının da buna razı olması. 3
Organ Bağışı
Organ nakli meşru bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemin insanları sağlıkları-
na kavuşturabilmesi için hastalara organ bulunması gerekmektedir. Bu da
insanların organ bağışı yapmasıyla mümkündür.

Organ bağışıyla ilgili bir kısım âlimler şu kanaattedir: Kişinin organları üze-
rindeki tasarruf yetkisi sınırlı bir intifa (kullanım) hakkı olup bu hak ancak bağış
yoluyla ve zaruret hâlindeki bir insanın ihtiyacını karşılamak amacıyla devredile-
ORGAN BAĞIŞI bilir. Kişi kendisine bahşedilen vücudun sahibi de-

HAYAT KURTARIR. ğil emanetçisidir. Bu yüzden kendi bedeni de olsa
ondan sadece istifade edebilir ve meşru sınırlar
içinde kullanabilir. Vefatıyla birlikte kendi bedeni üzerinde tasarruf imkânı kalmaz. Bununla birlikte mü-
kerrem (saygın) oluşu nedeniyle beden üzerinde zarar verici bir şey de yapılamaz. Fakat daha üstün bir
gaye olan başka birisinin sağlığına kavuşmasına vesile olma durumunda zaruret ve ihtiyaç sebebiyle or-
ganlarının başka birisine nakledilmesine muvafakat verebilir. Eğer o kişi sağlığında bu konuda herhangi
bir şey söylemeden vefat etmişse yakınları böyle bir şeye izin verebilirler.

İnsan bedeninin herhangi bir alışverişe konu edilmeyecek kadar mükerrrem olması nedeniyle her-
hangi bir kişinin organ nakline rıza göstermesi durumunda ücret talep etmesi mümkün değildir. Kaldı ki
bu tür bir şeye izin verilmesi durumunda ekonomik durumu iyi olan insanlar fakir ve ihtiyaç sahibi olan-
ların içinde bulundukları zor şartları suistimal ederler ve bu ahlaki olarak fakirler aleyhine bir durumun
oluşmasına sebep olur.

BUNU BİLİYOR MUYDUNUZ?
Dinî, ilmî, tıbbi, hukuki şartlar yerine geldikten sonra bizim
organlarımızı bağışlamamız candan cana giden en büyük
sadakadır.

Bazı âlimlere göre; kişinin organları üzerindeki intifa hakkı ölümle sona ermekte, organ alımı için
ölünün bedenine yapılan müdahale kul hakkını değil Allah hakkını ihlal etmektedir. Dolayısıyla bu konuda
vasiyet geçerli değildir. Ancak bu gruptaki fakihlerin bir kısmı, canlı bir insanın içinde bulunduğu zaruret
hâlinin bu yasağı ortadan kaldıracağı kanaatindedir.

3 İnce, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 33, s. 375.
155