Page 6 - Fıkıh Okumaları 5. Ünite

5. ÜNİTE

lam bilginleri konu hakkında bazı hükümler vermişlerdir. Bazı
âlimlere göre sigara içmek doğru değildir. Ancak ayet ve hadis
ile yasaklanmadığından da haram değil mekruhtur. Bazı âlim-
lere göre ise sigara içmek, özellikle tiryakilik derecesinde sigara
alışkanlığı sağlık açısından zarara ve ekonomik yönden israfa
yol açtığı, nafaka yükümlülüğünü ihlal ettiği için haramdır. Ne-
tice olarak günümüz İslam bilginlerinin genel eğilimi şu şekil-
de özetlenebilir: Her ne kadar sigara içme hakkında doğrudan
bir ayet yoksa da dinî hükümlerin belli ilkelere dayalı olduğu
ve birtakım gayelere yönelik olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.
Çünkü naslar her mesele hakkında ayrıntılı hükümler vermez.
Bunun yerine genel kurallar ve ölçüler konulmuştur. Böylece
Müslümanlar önlerine çıkan meseleleri nasların koyduğu bu Sigara içen kişide çeşitli sağlık
ilke ve ölçülere, gözettiği gayelere göre anlamak ve değerlendir- sorunları meydana geldiği araştırmalar
mek zorundadırlar. Bu durumda sigara içmenin fıkhî hükmü; başta sonucu ortaya çıkmıştır.
zarar, israf ve nafaka yükümlülüğü olmak üzere çeşitli açılardan ele alınabilir. Böyle olunca sigara içmenin
hükmü hakkında kesin ve genel bir hüküm vererek “haram” demek yerine, bu konuda bu açılardan bazı
ayırımlar yaparak farklı durumlarda farklı hükümler vermek, her bir durumu kendi şartları içerisinde de-
ğerlendirmek daha doğru görünmektedir.

• Bedene verdiği zarar ilmen ve tıbben açıklık ve kesinlik kazanmışsa, açık bir israfa ve kişinin
nafaka yükümlülüğünü etkileyip aile fertlerinin ve bakmakla yükümlü bulunduğu kimselerin
nafakasını kısmasına yol açıyorsa, zorunlu harcamalardan ve asli ihtiyaçlarından bile fedakâr-
lık yapmaya zorluyorsa, o takdirde sigara içmek dinen haramdır.

• Nargile ve enfiye gibi alışkanlıklar da bu çerçevede değerlendirilebilir. 12

Uyuşturucu Maddeler
Esrar, afyon, eroin, kokain, morfin gibi uyuşturucu maddeler, alkollü içkiler gibi hem insan sağlığı-
na hem de topluma büyük zararlar vermektedir. Bu kötü alışkanlığın sebepleri genel olarak, insanın zaaf-
ları, sorumluluktan kaçışı, eğitimsizlik, kötü çevre şartları vb. olarak sıralanabilir. İslam dini sarhoşluk ve-
ren maddeleri ve uyuşturucu madde kullanımını kesin bir şekilde yasaklamıştır. İslam âlimleri, Kur’an’da
içkinin yasak olduğu ile ilgili ayete dayanarak sarhoşluk veren, insanın aklî ve ruhî dengesini bozan bütün
katı ve sıvı maddelerin yasak olduğu sonucuna varmışlardır. Hadislerde de her sarhoşluk veren şeyin
13
haram olduğu; çoğu sarhoşluk veren şeyin azının da haram olduğu, her sarhoşluk veren şeyin içki (hamr)
hükmünde olduğu belirtilmiştir. Sonuç olarak alkollü içecekler ile uyuşturucu maddeler, sarhoş etmesi ve
uyuşturma özelliği taşıması nedeni ile haramdır. 14

3. Giyim Ve Tesettür

Giyinmekle hayâ arasında sizce ne gibi bir ilişki vardır?

Giyinme ve örtünme canlılar içerisinde insanoğluna özgü bir davranıştır. İnsanoğlu, sıcak ve soğuktan
korunma, örtünme ve güzel görünme gibi amaçlarla giyinir. Örtünme konusu öteden beri farklı din ve
kültürlerin, moda, dış etki vb. değişik sebeplerin sonucu farklı ölçü ve anlayışlara sahip olmuştur. Bu
sebeple kılık kıyafet ve örtünme konusunda, bölgeler hatta aynı din ve kültür mensupları arasında farklı
uygulamalar ortaya çıkmıştır.

12 Diyanet Vakfı, İslam İlmihali, C. 2. s. 68
13 bk. Maide suresi, 90. ayet.
14 Diyanet Vakfı, İslam İlmihali, C. 2. s. 69 123